Olsztyńska Strona Rowerowa

Kwasówka (Квасовка)

Białoruś, obwód grodzieński, rejon grodzieński.
Pohorany, województwo białostockie, powiat grodzieński (- 1945).
Lokalizacja: 53.5164N, 23.9954E [pokaż mapę]

Symboliczna mogiła rodziny Lewoniec

Zlokalizowana na cmentarzu w Kwasówce.

”SIERŻANT WOJSKA POLSKIEGO / ZBIGNIEW STANISŁAW LEWONIEC / UR. 14.X.1919 GRODNO / PILOT ESKADRA 305 DB / ZGINĄŁ 25.VI. 1941/ CLACTON, ANGLIA" ,,JÓZEF LEWONIEC / UR. 1909 / ZABITY 1939 / MIAŁ 29 LAT/ ZGINĄŁ ZA TO ŻE BYŁ POLAKIEM /AVE MARIA…" ,,KAPITAN WOJSKA POLSKIEGO / STANISŁAW LEWONIEC / URODZONY 15.V. 1892 KWASÓWKA / FARMACEUTA, 11 PP. / ZAMORDOWANY PRZEZ NKWD / 1940 KATYŃ”.

2018-04-21

Fot. Mariusz Proskień

Mogiła zbiorowa

Na cmentarzu parafialnym po prawej stronie od bramy znajduje się zbiorowa mogiła 8 Polaków zamordowanych przez skomunizowaną miejscową bandę we wrześniu 1939 r. Na mogile pionowa umieszczona płyta z czarnego granitu. Obok osadzony granitowy krzyż. Na płycie napis:

"WŁADYSŁAW SZOTA WŁADYSŁAW HOMANOWSKI LEONARD POLKOWSKI MICHAŁ KRASIŃSKI STANISŁAW SKARŻYŃSKI ANDRZEJ MOĆKO SAPOTNICKI ADAMCZEWSKI U dołu napis: TU SPOCZYWAJĄ ZWŁOKI ZAMORDOWANYCH 20.IX.1939 R. POKÓJ ICH DUSZOM PAMIĄTKA OD RPODZIN ZAMORDOWANYCH.'.

W przeddzień sowieckiej agresji komuniści z terenu Grodzieńszczyzny przygotowali listy osób, które z racji antykomunistycznej i antysowieckiej postawy, miały być w pierwszej kolejności zlikwidowane, lub wydane Armii Czerwonej. Na listach tych umieszczono nazwiska ziemian, osadników wojskowych, urzędników państwowych, zarządców majątków ziemskich, nauczycieli, przedstawicieli szlachty zaściankowej.

17 września komitet rewolucyjny w Indurze wydał wyrok śmierci na hrabiego Michała Krasińskiego, właściciela majątku Bojary. Był on człowiekiem wszechstronnie wykształconym i szanowanym w okolicy. Absolwentem szkoły o. Jezuitów w Austrii, prezesem Oddziału Grodzieńskiego Kresowego Związku Ziemian, ochotnikiem w wojnie polsko – bolszewickiej 1920 r., zaprzyjaźnionym z późniejszym gen. Władysławem Andersem. Razem z nim zamordowano zarządcę majątki Jana Sopotnickiego, ekonoma Waleriana Adamczewskiego i leśniczego Stanisława Skarżyńskiego.

W Kwasówce grupa białoruskich i żydowskich komunistów, wspomagana przez tzw. „margines społeczny” będący w stanie upojenia alkoholem wtargnęła do urzędu gminy aresztując tam wójta Władysława Szotę, sekretarza urzędu gminy W. Homanowskiego, kasjera A. Moćko i nauczyciela L. Polkowskiego. Według źródeł ustnych wszyscy zostali rozstrzelani w rowie melioracyjnym w pobliżu Kwasówki i potajemnie pogrzebani w pobliżu miejsca egzekucji. Zwłoki ekshumowano w 1989 r. i pochowano na cmentarzu w Kwasówce.

Opiekę nad tym miejscem sprawują rodziny pomordowanych oraz miejscowa ludność polska.

źródło: https://www.flickr.com/photos/polandmfa/7195502088/in/album-72157629722107910/