Modlin-Twierdza
Województwo mazowieckie, powiat nowodworski, gmina Nowy Dwór Mazowiecki.
Lokalizacja: 52.4441N, 20.6712E [pokaż mapę]
Cmentarz wojenny
Powstał w czasie I wojny światowej, po zdobyciu przez Niemców twierdzy Modlin.
W 1918 r. twierdza została przejęta przez Wojsko Polskie i uznana za "Obóz Warowny", którego komendantem mianowano płk Edwarda Malewicza. Formowano tu 8 dywizję piechoty, 8 i 16 batalion saperów, bataliony mostowy i maszynowy. Działał także duży szpital wojskowy. Podczas bitwy warszawskiej w 1920 r. twierdza Modlin znajdowała się na zapleczu 5 armii gen. Wł. Sikorskiego. 14.08.1920 r. oddziały sowieckie zdobyły grupy forteczne "Goławice" i "Carski Dar". W nocy 15/16 sierpnia 17 DP gen. Osińskiego odebrała forty po zaciętych walkach.
W okresie wojny polsko-bolszewickiej powstała duża kwatera w głębi cmentarza, przy której stoi pomnik żołnierzy polskich poległych w 1920 i 1939 r. Kilkudziesięciu poległych pochowano również w rzędzie po lewej stronie od bramy wejściowej. Na grobach żołnierzy polskich ustawiono betonowe krzyże. Dwa rzędy mogił, oznaczonych jako groby nieznanych żołnierzy polskich poległych w 1920 r., znajdują się po obu stronach alei głównej1). Podczas inwentaryzacji cmentarza w 1989 r. ustalono, iż znajdują się tu groby 325 żołnierzy WP, zmarłych w szpitalu wojskowym lub poległych w walkach w okolicach Modlina2). W kwaterze polskiej pogrzebano także kaprala armii francuskiej i dwóch jeńców sowieckich.
W okresie międzywojennym cmentarz stał się miejscem spoczynku żołnierzy garnizonu modlińskiego i ich rodzin. W 1939 roku pogrzebano tu ponad 120 nieznanych żołnierzy W.P. poległych podczas obrony Twierdzy Modlin. Cmentarz jest również miejscem pochówku 2581 żołnierzy niemieckich poległych w latach 1939-1945.
Źródła:
- Jerzy Dąbrowski, Historia garnizonu Modlin w latach 1918-1939 (2000)
- Ryszard Bochenek, Twierdza Modlin (2003)
- Ryszard Gołąb, Ilustrowana monografia miasta Nowy Dwór Mazowiecki z historią Twierdzy Modlin (2006)
2008-02-09
Fot. Krzysztof Menel
2007-06-07
Fot. Krzysztof Menel
Spis pochowanych
Adamczyk Stanisław, szer., 13 pp † 16.03.1920 Adamiak Leon, szer., 1 pp leg. † 15.11.1920 Aleksandrowicz Władysław, szer., 1 b.warsz. † 10.10.1920 Arentowicz Ignacy, szer., 13 pp † 13.09.1920 Babałowski [Babłowski] Leon, szer., 13 pp † 29.03.1920 Bagnowski Bolesław, strz., lidzki p.strz. † 04.12.1920 Bartoszek Edmund, szer., 13 pp (5 p.szkol. Hallera) † 13.07.1919 Bednarski Jan, żołnierz WP, szp. Twierdzy Modlin † 14.03.1920 Bergman [Beugman] Szymon, szer., zm.r. 22.08.1920 Bielak Józef, strz., kowieński p. strz. † 13[19].12.1920 Biernacki Bolesław, szer., PKU Warsz. † 10[18].08.1920 Bilewicz [Bilwicz] Ludwik, wachm., 1 p.szw., zm.r. 20.08.1920 (odzn. VM) Bitczak, szer., zm.r. 23.08.1920 Błaszczyk Michał, szer., st. 2 BAM † 23.03.1920 Borodow [Bordow] Szymon, żołnierz WP † 06.08.1920 Bordowicz [Boro??swicz] Antoni, szer., 2 pp leg. † 18[12].06.1920 Burzyński Tadeusz, żołnierz WP, zm.r. 22.08.1920 Ceynowa Stefan, szer., 66 kaszubski pp † 19.07.1920 Chałowski Wacław, szer., 13 pp † 19.02.1920 Chmurkar Piotr, szer. † 25.09.1920 Chodkiewicz Jan, kpr., 2 p.strz. konnych † 05.02.1920 Choroszczak Józef, st.strz., baon wartowniczy, zm.r. 06.08.1920 Chrzan Wincenty, st.saper, 16 b.sap. † 24[27].08.1920 Cichocki Stanisław, cywil † 12.04.1920 Czaczyk Tomasz, plut., 69 pp, zm.r. 21.08.1920 Czapelko [Czapełko] Józef, szer., zakł. 2 dyw.piech. † 20[29].09.1920 Czepiński Stanisław, szer., 144 pp, pol. 26.08.1920 Czoch Franciszek, szer. † 1920 Czutkiewicz Jan, szer. † 10.02.1920 Ćwiertniak Franciszek, szer., baon most. † 12.03.1920 D??? Andrzej, szer., † 09.01.1920 Dąbrowski Antoni, szer., 1 Dyw. Piech. † 02[06].07.1920 Dajcz [Dejsz] Józef, kan., 11 pap † 21.07.1920 Dąbkowski [Dębkowski] Jan, szer., 42 p.strz. † 21.01.1920 Derbin Franciszek, szer., 37 pp † 08.11.1920 Dębowski [Dębo] Stefan, szer., zarz. Kwat. Modlin † 02.10.1919[14.10.1920] Ditner [Ditmar] Eugeniusz, kpr., 4 dyon strz. gran. † 18.01.[28.04.]1920 Dobslau [Dobston] Wilhelm, szer., 31 pp † 14.09.1920 Dolong [Delong] Walenty, szer., 30 pp † 24.06[02].1920 Domiński [Damiński] Feliks, szer., 13 pp † 26.06[21.04].1920 Dubiak Józef, szer., 13 pp † 04.01.1920 Duda Antoni, szer., 6 pp † 22.07.1920 Dudzyński Franciszek, szer. † 18.12.1920 Dymiński Piotr, saper, baon most. † 21.12.1919 Dzięcioł Stanisław, szer. † 25.08.1920 Eliasz Michał, kan., 10 pap † 04[07].10.1920 Elwertowski [Elwartowski] Jan, szer., 68 pp † 22.07.1920 Fabia Józef, szer., 13 pp st. H. † 26.11.1919 Figurski Jan, szer., 13 p.st.H. † 29.12.1920 Gałka Jan, kan., 5 pac † 20.07.1920 Gansioch [Gandzioch] Feliks, szer., 13 pp † 29.06.1920 Gawlik Władysław [Gawlak Stanisław], sierż., gr. wojsk. specj. † 23.12.1919[23.04.1920] Gibek Stanisław, szer., 13 pp † 21.02.1920 Giebczyński Franciszek [Gierczyński Br.], szer., słucki pp † 30.12.1920 Gizicz Ignacy, szer., oddz. murm. † 28.12.1920 Głowacki Antoni, szer., w.murman † 29.12.1919 Gmurczyk Józef, sap., komp. zap. sap. 1 † 08.11.1920 Gocławski Zygmunt, plut., baon most. . † 28.10[23.09].1920 Golecki Jan, szer., 49 pp † 19.01.1920 Golesz Józef, szer.,42 pp † 22.02.1920 Gołębiowski Władysław, kpr., 21 pp † 06.09.1920 Góralik Tadeusz, szer., 120 pp † 08.09.1920 Górewicz [Guzewicz] Kazimierz, kpr., st. 2 BAM † 17.04.1920 Górnowicz Teodor, szer., st. zb. AM † 02.04.1920 Górski Stanisław, szer., 13 pp † 10.05.1920 Grzebny Mikołaj, szer., baon most. † 28.12.1919 Grzegorzewski Józef, szer., 7 pp leg. † 22.07.1920 Gucik Jan, szer., 22 pp † 01.08.1920 Gut Andrzej, szer.[kpr.], 42 pp † 07[03].03.1920 Gutand Stefan, żołnierz WP, zm.r. 06.08.1920 Hanzenplans [Hancenpltz] Jan, szer., 18 pac † 05[15].07.1920 Harasymow (Karasymow?) Edward, ppor.(kpr.?) † 24.03.[26.02.]1920 Hebda Antoni, szer., 49 pp † 16[15].02.1920 Ignarski Stanisław, szer. † 25.12.1919 Jagielski Józef, szer., zm.r. 20.08.1920 Jamburg Stanisław, kpr., 144 pp, zm.r. 17.08.1920 Janas Władysław, szer. żand., kad.żand. † 14.09.1920 Jeleniewicz Stefan, plut., 2 pp syb., pol. 14.08.1920 Jeleń Michał, szer., pol. 23.08.1920 Jasczuszyn [Juszczyn] Marian, szer., 14 pp † 02[06].10.1920 Kaczyński Aleksander, sap.[kpr.], baon most. † 19.05.1920 Kalwara [Kalwary] Hieronim, szer.[kpr.], 13 pp † 14[03].03.1920 Kamiński Tadeusz, szer. † 27[21].04.1920 Kamiński Zygmunt, szer., 13 pp † 17.03.1920 Kański Wiktor, szer., 13 pp † 25.01.1920 Kazimierczak, żołnierz WP † 25.07.1920 Kontrymowicz [Kentrymowicz] Henryk, szer., 21[201] pp, zm.r 23.08.1920 Kindzierski [Kędzierski] Stanisław, 2 pp leg., zm.r. 01.08.1920 Kępiński Franciszek, plut., 13 pp † 07.10.1920 Kielczyk Wacław, szer., szk. spec. morskich † 30.03.1920 Kiełczewski Jan, szer., 33 pp † 06.11.1920 Koch Franciszek, uł., 211 p.uł. † 14.09.1920 Kołpiel Kazimierz, sierż., kp. port. † 28.12.1920 Komża Jan, żołnierz WP, 18 pac † 03.10.1920 Kostrzewski Henryk, ppor., 67 pp, zm.r. 28[31].08.1920 Koteras Wacław, szer., 50 pp[sp.st.h.] † 13.11.1919[15.10.1920] Kotra Józef [F.], szer., 3 p.s.podh. † 01.01.1920 Kowalczyk Józef, szer., 14 pp † 15.03[02].1920 Kozakiewicz Stanisław, plut., dtwo twierdzy Modlin, zm.r. 25.05[04].1920 Kozera Zygmunt, żołnierz WP † 10.05.1920 Kozłowski Bronisław, szer., zm.r. 06.08.1920 Kraszewski Stefan, szer., szt. 2 DP † 09.10.1920 Król Wincenty, szwol., 201 p.szwol., zm.r. 13.09.1920 Kryczka Józef, sap., baon most. † 13[18].08.1919 Krynicki-Korab Tadeusz, szer. ochotnik, 2 syb. pp † 23.08.1920 Kryszkiewicz [Kryśkiewicz] Kazimierz, strz., p.strz. biał. † 21.07.1920 Kujawiak [Kujawik] Stefan, szer., zm.r. 23.08.1920 Kupczyk Teodor, szer., 22 pp, zm.r. 29.08.1920 Kurzaj Franciszek, szer., 155 pp † 24.07.1920 Kusiak Jan, szer., 13 pp, zm.r. 28.05.1920 Kwiatkowski Szczepan, szer., 59 pp † 24.07[08].1920 Kwiecień Józef, szer. † 25.10[08].1920 Lach Piotr, szer., 14 pp, zm.r. 21.06.1920 Lagan Józef, szer., 13 pp[r.kolej.] † 12.02.1920 Leśniewski Józef, szer., 29 pp † 19.05.1920 Lewandowski Franciszek, szer., 2 p.w.kol. † 25.07.1920 Lewicki [Lew?] Józef, ppor.[por.], 201 p.szwol., zm.r. 29.08.1920 Lipiński Władysław, szer., 35 pp † 23.07.1920 Liwka Franciszek, żołnierz WP † 09.02.1920 Lizuń Antoni, st.szer., 2 B.AM † 30.12.1919 Łądka Franciszek, szer., gr. szk. piech. † 29.12.1919[02.01.1920] Łazarowicz Tomasz, szer., st.zborna Hallera † 02.05.1920 Łobotka Ignacy, szer., skł. A.F. † 29.12.1920 Łoś Stanisław, kpr., gr.wojsk.spec. † 02[21].01.1920 Łukasik Stefan, kan., 15 pac † 24.07.1920 Maciąg Kazimierz, szer., 10 pp, zm.r. 20.08.1920 Mackiewicz Kazimierz, kpr., 13 pac † 06.08.1920 Maćkowski Julian, szer., 3 kol. tab. † 04.07.[07.04.]1920 Madaliński Józef, kan., 3 pap † 15.02.1920 Majchrzak Franciszek, szer., 7 baon kol. † 25.07.1920 Majek Antoni [Aleksander], szer., 42 pp, zm.r. 27.08[06].1920 Malinowski Jan, szer., baon most. † 13.09.1920 Marciniak Feliks, kpr., kadra mar. † 14.01.1920 Markwas Jan, szer., komend.plac. † 11.01.1920 Matuszek Józef, st.szer., 5 pp leg. † 24[25].12.1920 Matuszewski Józef, szer., 1 baon tlgr. † 23.08.1920 Matuszewski Władysław, żołnierz WP, zm.r. 18.07.1920 Michalak Józef, mar., kadra marynarki † 03.01.1920 Michalak Leon, kpr., 159 pp † 18.07.1920 Michalik Jan, szer., 13 pp † 10.10.1919 Mięczyński Mikołaj, żołnierz WP [cywilny], zm.r. 31.08.1920 Miko Piotr, kan., 20 pap † 27.11.1920 Miksa [Mika] Józef, szer., 30 pp † 09.02.1920 Muchaj Józef, sap., baon mostowy [202 pp] † 04[05].09.1920 Muszkiewicz Aleksander, mar., Flotylla Wiślana † 23.11.1920 Narożniak Roman, żołnierz WP † 20.06.1920 Nasławis Stanisław, szer.[kpr.], 1 pp leg. † 03[24].03.1920 Nawalany [Naważany] Stanisław, plut., 144 pp, pol. 30[20].08.1920 Niegrzybowski Aleksander, szer., 13 pp † 13[14].03.1920 Nieratko Marian, szer., 13 pp † 10.03.1920 Niziołek [Niesiołek] Piotr, szer., 10 pp, zm.r. 28[27].08.1920 Niewiadomski Józef, szer., zm.r. 13.09.1920 Nowakiewicz [Nowa???] Michał, szer., 35 pp, zm.r. 20.08[06].1920 Nowacka Aniela, st.sanit., szp.wojsk. Modlin † 18.12.1920 Nowakowski? [???kowski] Michał, szer., zm.r. 19 lub 20.08.1920 Nowakowski Wacław [W.], szer., 34?[434] pp † 17[20].10.1919 Obsada Teofil, szer., 13 pp † 28.12[04].1920 Offen [Ofek] Stanisław, kan., 18 pac † 07.12.1920 Olbiński Franciszek, st.szer., 62 pp † 01.08.1920 Olejak Wojciech, kpr., 11 pac † 11.07.1920 Olszewski Zygmunt, st.szer., 9 pp leg. † 13.12.[19.02.]1920 Onczak Ludwik, sierż., 2 pp, zm.r. 21.08.1920 Oprzędek [Oprządek] Stanisław, szer., 13 pp † 12.03.1920 Ostrowski [Ostrowiecki] Lucjan, szer., 206 pp † 10.10.1920 Potyralski [P???] Józef, szer., st.zborna.demob. Hallera † 01.01.1920 Pająk Bolesław, szer. sanitar., komp.zapas.san. † 29.12.1920 Panek Michał, szer., 13 pp † 12.02.1920 Patoleta Stanisław, szer., 205 pp, zm.r. 29.08.1920 Pażuchowski Kazimierz, szer.[kpr.], 13 pp † 03[13].03.1920 Paździoch Karol, szer., 24 pp † 09.02.[30.03.]1920 Pągowski Marian, szer., 201 pp, zm.r. 20.08.1920 Pelke Fryderyk, szer., 4 kom.san. [13 pp] † 03.03.1920 Pietrzak Józef, szer., 59 pp[5 p.strz.] † 22.07.1920 Potrycki [Pietrzycki] Aleksander, żołnierz WP, zm.r. 20.08.1920 Ponge Alfred, szer., zm.r. 17.08.1920 (grób - cm.ewang. w Warszawie). Potęga [Potera] Paweł, żołnierz WP, zm.r. 10.08.1920 Potulski Zdzisław, żołnierz WP † 24.06.1919 Praski Mateusz, szer., zm.r. 05[06].09.1920 Prost Jakub [Pros Jan], szer., 13 pp † 10.01.1920 Przekowiak Józef, szer.[sierż.], 13 pp † 15[17].10.1920 Pusz Edward, szer. † 30.08.1920 Pyszkowski Tytus, szer., 68 pp, zm.r. 17.08.1920 Rakowski Adam, szer., kom. Placu Modlin † 21.02.1920 Regiec [Regice] Tadeusz, kpr., 2 syb. pp † 21.08.1920 Rejnowski Jan, szer., 63 pp † 13.07.1920 Rezler [P???r] Adolf, strz., lidzki p.strz. † 18[19].11.1920 Romański Stanisław, żołnierz WP… † 1919/1920 Roszek Ignacy, kan., 2 pap † 28[23].07.1920 Różanowski, żołnierz WP, zm.r. 31.08.1920 Rusiński Bronisław [Stanisław], kan., 2 pap lit.biał. † 07[09].02.1920 Ryś Antoni, szer., st. zb. AM † 02.04.1920 Sadowski Zygmunt, kan., 18 pac † 30.08[06].1920 Siekacz Stanisław, szer.[kpr.], 21 pp † 04[03].03.1920 Skrzyński Piotr, szer., 13 pp † 14.12.1920 Skubiński Franciszek, szer., 101 pp † 27.08.1920 Sobieraj Jan, szer., policja wojsk. † 01[03].11.1920 Sobótka Franciszek, szer., b.wart. † 08.11.1920 Soja Franciszek, szer.[kpr.], 2 b. zap. † 02[03].03.1920 Sokołowski Eugeniusz, kpr., dtwo Tw. Modlin † 13.11.1919 Stadnicki Adam, st.szwol., 1 p.szw. † 20.08.1920 Stawicki Kazimierz, kan. 15 pap † 25.07.1920 Stępniak [Stefaniak] Stanisław, kan., 11 pap † 18.01.1920 Stojak [Sta???k] Stanisław, kan., 11 pap † 16.07.1920 Strzelczak Kazimierz, szer., dtwo tw. Modlin † 30.12.1919[30.04.1920] Strzeszewski Maksymilian, kan., 8 pac † 21.07.1920 Sułkowski Stanisław, szer., gr. WOP † 21.06.1919 Sundach [Sunduch] Józef, szer., 64 pp † 04.07.1920 Syper Piotr, szer., 1 syb. pp † 08.08[09].1920 Szczepański, szer. † 1919/1920 Szcześniak Michał, szer., zm.r. 26[20].08.1920 Szlenk Edmund, bomb., art. Tw. Modlin † 18.12.1920 Szostak Władysław, szwol., 1 p.szw., zm.r. 18.08.1920 Szara [Szra] Władysław strz., lidzki p.strz. † 12.11[12].1920 Szombara [Szymbara] Antoni, kan., 18 pac, zm.r. 17.08[06].1920 Świerzawski [Swieniawski] Jakub, szer., 49 pp † 06.01.1920 Śliwa Władysław [Stanisław], strz., 10 k lidzki p.strz. † 10.11.1920 Tomke Karol, szer., 13 pp † 04.04.1920 Toporski Józef, plut., 49 p.strz. † 13[09].02.1920 Trzeciak Jan, strz., kowieński p.strz. † 01.10.1920 Tunowski Telesfor, szer., 13 pp † 13.01.1920 Tupicki [Tuprecki] Józef, szer., zm.r. 19.08.1920 Turek Wincenty, szer., 5 baon warsz. † 29.09.1920 Tusiak Stanisław, szer. † 17.08.1920 Tussowa [Tus??] Henryk, sap., baon most. † 18.03.1920 Twierdzyński Bronisław, szer., 28 pp † 02.12.1920 Wacławski Zygmunt, szer. † 10.10.1920 Walewski Zygmunt, szer., k.mot † 19[25].09.1920 Wąsowski Stanisław, szer., k.ref. Modlin † 03[15].12.1919 Weryho Jan, żołnierz WP † 1919/1920 Wichliński Antoni, kpr.[szer.], 144 p.strz., zm.r. 26.08.1920 Wieczorek Nepomucen, chor., 68 pp, zm.r. 21.08.1920 Wilamowski Michał, szer., 12 pp † 26[29].04.1920 Winiarski Stanisław, żołnierz WP, st. zb. Gen.Hallera † 15.12.1919 Wiórkowski Wacław, szer., 3 pp leg. † 08.11.1920 Wiśniewski Jan, szer., 10 pp † 22.07.1920 Włodarczyk Kazimierz, szer., 4 pp leg. † 01.08.1920 Wnuk Zygmunt, szer., szp. pol. 104 † 16.11.1920 Wojciechowski Adam, szer., 149 pp † 29.11.[30.12.]1919 Woszczyk Henryk, szer.[kpr.], 30 pp † 28.02.1920 Woźniak Franciszek, szer., st.zdem. ar. Hallera † 13.11[04].1920 Wójcik Stanisław, st.sap., baon most. † 02.01.1920 Wróblewski Franciszek, szer., 13 pp † 20.03.1920 Wróblewski Stanisław, cywilny † 31.08.1920 Wycisk Stefan, st.szer., 154 pp † 21.08.1920 Wysocki Ignacy, szer., 1 p.etap. † 07.04.1920 Zakrzewski Józef, szer. † 15.10.1919 Zaręba Stanisław, szer., 49 p.strz. † 23.01.1920 Zawadzki Albin, szer., 28 pp[łódzki p.] † 26.09.1920 Zimak Franciszek, kpr., 4 pp † 29.06.1920 Żychliński Szczepan, szer., 13 pp † 01.01.1920 Żydkiewicz Jan, szer., oddz. murm. † 01.03[08.01].1920 Żytko, żołnierz WP † 17.08.1920 Zyzda [Żyzda] Jan, ppor., 145 pp † 29.08.1920 ??? Henryk, szer. † 18.??.1920 ??? Stanisław?, szer. † 24.02.1920 Gąsior Wojciech [Woj.??? kpr.], kpr.,18 pac, zm.r. 20.08.1920 Na??? Maksym, szer., armia ros. † 26.07.1920 Czans ???ńko, armia. ros. † 20.07.1920 ???zewska z Wepeników ???na † 05.08.1920 Mathieu Louis, kpr., armia francuska † 1919 w Kazuniu
Dane pochowanych (nazwisko i imię, stopień wojskowy, przydział służbowy, przyczyna i data zgonu) zostały uzupełnione w oparciu o książkę „Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920” (1934). W nawiasach kwadratowych podane są dane spisane z betonowych krzyży umieszczonych na mogiłach na cmentarzu w Modlinie.
Zobacz także
Na skróty
Ostatnie zmiany
- Le Mans grób ppor. Józefa Franka
- Saint-Mandé utworzono
- Pantin utworzono
- Ivry-sur-Seine utworzono
- Talence utworzono
- I Wojna Światowa (1914-18r.) [Francja]
- Nowiny [Mogiła żołnierska]
- Kowale Oleckie [Pomnik poległych i cmentarz]
- Giżycko (Lec) [Spis poległych]
- Koszyce (Košice) [Pomnik Żołnierzy Armii Czerwonej]
- Rogojny [2024-10-26]
- Krysk Nekrologi, Ltn. Max Paluka
- Kłajpeda [Cmentarz wojenny]
- Kłajpeda (Klaipėda) [Cmentarz wojenny]
- Bolków [2015-08-17]