Frąknowo

Województwo warmińsko-mazurskie, powiat nidzicki, gmina Nidzica.
Frankenau, Ostpreussen, Kreis Neidenburg (- 1945).
Lokalizacja: 53.4392N, 20.3296E [pokaż mapę]

Cmentarz wojenny

Usytuowany na południowo-zachodnim skraju wsi, obecnie położony po zachodniej stronie szosy Olsztyn-Nidzica. Na planie prostokąta, z dwiema mogiłami usypanymi w kształcie kopców, pomiędzy nimi stela z inskrypcją:

"83 • TAPFERE RUSSEN • FIELEN IN DER • TANNENBERGSCHLACHT • IM GEFECHT BEI • FRANKENAU • AM 24-26 AUG. 1914".

Za nią pierwotnie stał wysoki, dębowy, prawosławny krzyż. Cmentarz pierwotnie ogrodzony niskim płotkiem z siatki i obsadzony wzdłuż linii granicy żywopłotem. Pochowanych jest tu 83 żołnierzy armii rosyjskiej, poległych w sierpniu 1914 r. w walkach w okolicach Frąknowa. Stan zachowania stosunkowo dobry, układ czytelny, zniszczony krzyż oraz żywopłot.

Źródło: W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, ss. 46-47

2014-10-03

2004-08-28

2002-05-26

Zdjęcia archiwalne

Fot. ze zbiorów Kreisgemeinschaft Neidenburg

Cmentarz wojenny

Usytuowany około 3 km na północ od wsi, w lesie. Na planie prostokąta. Zbiorowa mogiła w kształcie kopca, otoczona rowem-fosą. Na jej szczycie pierwotnie znajdował się wysoki, drewniany krzyż prawosławny. Obok stela z inskrypcją:

"76 • TAPFERE RUSSEN • FIELEN IN DER • TANNENBERGSCHLACHT • IM GEFECHT BEI • FRANKENAU • AM 24-26. AUG. 1914".

Pochowanych jest tu 76 żołnierzy armii rosyjskiej, poległych 24 sierpnia 1914 r. Stan zachowania dobry, mogiła uporządkowana i otoczona drewnianym płotkiem.

Źródło: W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, s. 47

2014-10-03

2004-08-28

Zdjęcia archiwalne

Fot. ze zbiorów Kreisgemeinschaft Neidenburg

Cmentarz wojenny

Cmentarz usytuowany, za wsią, około 1 km w kierunku południowym, na skraju porośniętego lasem wzniesienia. Od strony wsi prowadzi do niego droga polna. Na planie prostokąta. Pierwotnie ogrodzony niskim płotkiem z siatki drucianej. Wejście od strony południowej. Mogiły rozmieszczone na trzech tarasach. Na górnym tarasie, na osi środkowej cmentarza, wysoki, dębowy krzyż prawosławny, przed nim prostokątna tablica z napisem:

"IN DEN VORKAMPFEN DER • TANNENBERGSCHLACHT • FIELEN BEI FRANKENAU • 131 DEUTSCHE VOM INF. REG. 150 UND FELDART. REG. 73 UND • 224 RUSSEN • AM 22-26.8.1914".

Po bokach dwie zbiorowe mogiły. Na tarasie środkowym trzy mogiły i na tarasie dolnym dwie mogiły. Przed każdą mogiłą tablica z nazwiskami poległych żołnierzy armii niemieckiej lub z liczbą pochowanych żołnierzy armii rosyjskiej. Granice cmentarza obsadzone tujami. Wewnątrz, przy każdej mogile obok tablicy nagrobnej posadzony wiąz.

Pochowanych jest tu 131 żołnierzy armii niemieckiej oraz 224 żołnierzy armii rosyjskiej, poległych podczas walk toczących się w sierpniu 1914 r. W spisach poległych sporządzonych przez Gräbeamt Allenstein, jako datę śmierci trzynastu żołnierzy ze 150. pułku piechoty przyjęto datę 22.08.1914, przy żadnym z pozostałych tu pochowanych nie występuje natomiast data 23.08.1914 (por.: Archiwum Państwowe w Olsztynie, sygn. 367/3612). Tymczasem monografia 150 p.p. informuje o pierwszych stratach w bitwie pod Frąknowem w dniach 23-24.08 (13 poległych żołnierzy z 6, 7 i 8. komp.) por.: Geschichte des I. Ermländischen Infanterie-Regiments Nr. 150., T. II, Zeulenroda 1935, ss. 275 – 340.

Cmentarz zachowanych w stanie dobrym, układ przestrzenny czytelny.

Źródła:

  • W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, s. 46
  • R. Bętkowski, Bitwa u źródeł Łyny [w:] Debata 8(23)2009, s. 51

2014-10-03

2007-06-20

2002-11-14

2002-06-22

Zdjęcia archiwalne

Fot. ze zbiorów Kreisgemeinschaft Neidenburg

Plan założenia

Rys. W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, s.46

Spis poległych

VOM I.R. 150
SERGT. P. ROSEL
UNTFFZ. O. STURM
GEFR. E. BOEBEL
W. DORFLING
HORNIST J. ERDMANN
J. KORDOWITZKI
MUSK. H. ANT??R
G. BADORREK
O. BIRXMANN
E. DEIWICKI
J. DORMEYER
A. GEDIG
K. GUSKI
F. MAATZ
H. JEHNEN??
JESSEN
F. KARRASCH
O. KLEY
W. KÖCHLBRANDT
F. LISS
B. LITZNER
H. LUCHT
J. MARTEN
K. MIHSFELSER
K. KOLLER
B. OTTA
J. SFECHA
A. WESKI
M. WOYKŸ
RES. J. EKROWSKI

VOM. F. A. R. 73
KAN. E. GOROHS
HORN

VOM I.R. 150
UFFZ. W. SAHM
A. WIRTH
GEFR. A. JAT???
K. MORITZ
O. WENDT
MUSK. A. BRINGMANN
E. CHRUCZINSK
P. DENKERT
H. DITTICH??
J. GERLACH
J. HENDIG
W. KOCH
E. KÖHN
E. KORDASS
K. KREBS
K. SCHAMB
O. SCHMITT
H. CHO???
E. LANGE
A. MAYER
M. MÄRKER
P. MAYER
W. MEWE
W. MOLL
KOMMENSEN
H. STELLING

VOM. F. A. R. 73
KAN. MAYER

VOM I.R. 150
SERGT. KOITHA
SCHWARZ
UNTFFZ. ???SEHLAKAT
GEFR. F. GEISEER
F. MAIBUHR
H. MIELKE
K. SDUWZICK
TAMB. K. ANTON
MUSK. K. EUEN
W. KORIATH
O. NEUMANN
O. MÖHRING
O. SCHOCKEL
J. SCHULZ
F. YASEL
F. WIRKUS
K. ZIEDRICH
RES. KOITHA
A. LABECKI
K. LEFRINGHAUSEN
M. LENZ
G. LISKOW
C. MENIKE
P. MONDRY

VOM. F. A. R. 73
KAN. DEMMER
SCZEPANSKI
SEZYSLEWSKI

Kwatera wojenna

Usytuowana na dawnym cmentarzu gminnym, położona w jego południowo-wschodnim narożniku. Na planie prostokąta. Wzdłuż linii ogrodzenia obsadzona świerkami. Układ mogił w trzech rzędach, obramionych kamiennymi krawężnikami. Nazwiska żołnierzy umieszczone na pulpitowych tabliczkach. Po wschodniej stronie kwatery wysoki, dębowy krzyż.

Spoczywa tu 43 żołnierzy armii niemieckiej, poległych w dniach 22-24 sierpnia 1914 r., w toczącej się w tym rejonie bitwie, określanej jako bitwa pod Frąknowem—Łyną i Orłowem. Stan zachowania dostateczny. Kwatera częściowo zniszczona, pierwotny układ czytelny, brak części tabliczek z nazwiskami poległych żołnierzy.

Według informacji na nagrobkach, część żołnierzy 8. komp. poległo 22.08. Bój pod Frąknowem rozpoczął się 23.08.1914 r. Historia 150 p.p. wyraźnie informuje o pierwszych poległych wtedy żołnierzach i oficerach 8. kompanii. Na listach poległych, zamieszczonych w II. tomie monografii, przy nazwiskach poległych pod Frąknowem występują daty: 23.08 (4 poległych żołnierzy z 8. komp.), 23-24.08 (9 poległych z 6., 7. i 8. komp. - tj. II. bat.) i 24.08 (160 poległych - prawie wszyscy z II. bat.). Pierwszy batalion nie odnotował podczas bitwy żadnych strat, z III. poległo pod Michałkami 9 żołnierzy; por.: Geschichte des I. Ermländischen Infanterie-Regiments Nr. 150., T. II, Zeulenroda 1935, ss. 275 – 340.

Źródła:

  • W. Knercer, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995, s. 45
  • R. Bętkowski, Bitwa u źródeł Łyny [w:] Debata 8(23)2009, s. 51

2011-11-13

2002-05-26

Zdjęcia archiwalne

Fot. m.in. ze zbiorów Kreisgemeinschaft Neidenburg

Spis poległych

Obltn. Karl Petz [Peetz], 8. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Obltn. Johannes Poll, 7. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Leutn. Ebrecht
Vzfldw. Fritz Krahnepuhl [Kranepuhl], 7. Komp. I. R. 150, † 25.8.1914
Vzfldw. Willy Krause, 8. Komp. I. R. 150, † 22.8.1914
Vzfldw. Walter Lamprecht, 8. Komp. I. R. 150, † 22.8.1914
Vizef. Mende
Utffz. Albert Lange, 8. Komp. I. R. 150, † 22.8.1914
Utffz. Lichti
Utffz. Artur Lietz, 7. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Gefr. Alfred Lange, 8. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Gefr. Mathias LÜdtke, 8 Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Gefr. Erich Majohr, 6. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Gefr. August Scharlach, 7. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Gefr. Aug. Tolksdorf, 8. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Gefr. Heinr. Wallis, ? Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Gefr. August Wendt, 3. Komp. I. R. 150 [152], † 24.8.1914
Res. Johann Braun, I. R. 150, † 24.8.1914
Res. Johann Brunnenstuhl [Brennenstuhl], 7. Komp. I. R. 150 [146], † 24.8.1914
Res. Michael Fittkau, 8. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Tambour. Gustav Kockert, 8. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Res. Robert Lindner, 8. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Res. [Gefr.] Paul Mewes, R. J. R. 150, † 24.8.1914
Res. [Gefr.] Hermann Mohr, 7. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Res. Fritz MÜller, 8. Komp. I. R. 150, † 22.8.1914
Res. [Gefr.] Wilhelm Weiss, 7. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Musk. Heinrich Abel, 7. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Musk. Emil Aust, † 24.8.1914
Musk. Karl Becker I, 7. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Musk. Ernst Biell, 8. Komp. I. R. 150 [152], † 1914
Musk. Friedr. Faust, 8. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Musk. Meinert, 7. Komp. I. R. 150 [152], † 22.8.1914
Musk. P. Mikulla, 8. Komp. I. R. 150, † 1914
Musk. Karl Müller
Musk. Julius Nowoschyn [Nowozyk], 8. Komp. I. R. 150, † 22.8.1914
Musk. Joh. Ulbricht [Olbrisch], 8. Komp. I. R. 150, † 22.8.1914
Musk. Peter Recktenwald, 8. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Musk. Johann Scherotzki, 8. Komp. I. R. 150, † 24.8.1914
Musk. Staczewski, 8. Komp. I. R. 150, † 22.8.1914
Res. Hermann Gottfried, ??. Komp. I. R. 78, † ??.8.1914

Lista poległych uzupełniona w oparciu o książkę: M. Dehnen, Die Kriegsgräber in Ostpreussen von 1914/15, Würzburg 1966, s. 36. W przypadku rozbieżności, w nawiasach kwadratowych podane są oryginalne inskrypcje spisane z nagrobków. W opracowaniu Dehnena brak informacji o miejscu śmierci Hermana Gottfried.

Zobacz także

Na skróty

Ostatnie zmiany


miejsca/1914/warminsko-mazurskie/fraknowo.txt · ostatnio zmienione: 2016/10/22 19:51 przez Piotr Gapiński
 
 
©2005-2010 by Pijoter · powered by DokuWiki · hosting by Yupo.pl