Cannes-Ecluse

Francja, region Île-de-France, departament Seine-et-Marne.
Lokalizacja: 46.3644N, 2.9883E [pokaż mapę]

Mogiła zbiorowa

Znajduje się na cmentarzu w Cannes-Ecluse obok pomnika ku czci poległych w latach 1914-1918. Na grobie ustawiono stelę z następującym napisem:

”A LA MÉMOIRE • DE CINQ SOLDATS POLONAIS • DÉCÉDÉS DANS LA PAIX DU SEIGNEUR • A L’HOPITAL DE CANNES EN 1919 • JEAN WILICKI 27 FÉVRIER • FRANCISNEK KASFRZAK 24 MARS • JOSEPH KOLAKOWSKI 11 MAI • WLADISLAS KOWAL 13 MAI • SZYCMAN KOSEK 19 JUIN • PRIEZ POUR EUX”1).

Wiosenna ofensywa niemiecka w 1918 r. spowodowała masowy napływ rannych do szpitali wojskowych i cywilnych na zapleczu frontu. Wtedy to podjęto decyzję o utworzeniu hôpital complémentaire n° 91 (szpital „uzupełniający” nr 91) w Cannes-Ecluse. Zbudowany od podstaw, mieścił się w drewnianych barakach, przewidzianych do umieszczenia tam 153 łóżek. Pierwszych 138 rannych przybyło 1 listopada 1918 r. Począwszy od grudnia zaczęto przyjmować głównie pacjentów zarażonych chorobami zakaźnymi, z których wielu cierpiało na grypę hiszpankę2). Szpital nr 91 został zamknięty 1 października 1919 r. W ciągu jedenastu miesięcy przyjęto tu 819 wojskowych, w większości Francuzów. 32 żołnierzy zmarło w Cannes-Ecluse (17 z powodu grypy) – 4 Algierczyków, 3 Amerykanów, 1 Belg, 18 Francuzów, jeden jeniec niemiecki i 5 Polaków.

W szpitalu leczono kilkudziesięciu żołnierzy Armii Polskiej we Francji. Pięciu z nich zmarło na grypę i choroby płucne. Jan Wilicki, urodzony w Warszawie, służył w 1er groupement de grenadiers voltigeurs polonais, z którego powstał 1 pułk instrukcyjny grenadierów-woltyżerów3). Pozostali czterej żołnierze służyli w 1 RCP - 1er régiment de chasseurs polonais4).

Źródła:

  • Informacje przekazane przez pana Philippe Berthelot oraz artykuły jego autorstwa:
  • Un hôpital complémentaire (Szpital uzupełniający), dostęp 18.12.2017
  • Le cimetière (Cmentarz), dostęp dostęp 18.12.2017.
  • Józef Żołna, Zarys historii wojennej 42-go pułku piechoty (1929).

2015-11-11

Fot. Philippe Berthelot

2009-2011

Fot. Philippe Berthelot

Spis pochowanych

Jan Wilicki, soldat 2 cl.   † 27.02.1919
Franciszek Kasprzak, soldat 2 cl., 1 RCP   † 24.03.1919
Józef Kołakowski, soldat 2 cl., 1 RCP   † 11.05.1919
Władysław Kowal, soldat 2 cl., 1 RCP   † 11.05.1919
Szymon Kosek, soldat 2 cl., 1 RCP   † 19.06.1919

Pomniki poległych

W Cannes-Ecluse wzniesiono dwa pomniki poległych. Pierwszy znajduje się na cmentarzu obok grobów wojennych. Wyryto na nim napis: "A NOS MORTS 1914 – 1918"5)

Drugi pomnik odsłonięto 6 czerwca 1920 r. Obecnie znajduje się obok kościoła. Z przodu umieszczono napis:

”MORTS • POUR LA • PATRIE • 1914 – 1919 • LA COMMUNE • DE • CANNES-ECLUSE • À SES • GLORIEUX MORTS”6).

Na bocznych ścianach pomnika umieszczono nazwiska 23 żołnierzy, którzy urodzili się, mieszkali lub zmarli w Cannes-Ecluse. Ciała siedmiu z nich zostały pochowane na miejscowym cmentarzu. Na tylnej ścianie znajdują się nazwiska czterech poległych w latach 1939-1945. Wśród nich wymieniono Józefa Lange urodzonego w Polsce7).

Źródło: Philippe Berthelot, Les monuments aux morts (Pomniki poległych), dostęp 18.12.2017

2010-2011

Fot. Philippe Berthelot

1) Wolne tłumaczenie: Pamięci pięciu żołnierzy polskich, którzy zasnęli w Panu w szpitalu w Cannes w 1919 r. – imiona, nazwiska i daty śmierci – Módlcie się za nich.
2) We Francji pierwsza fala zachorowań wystąpiła w kwietniu a druga w sierpniu 1918 r. Pandemia wygasła w 1919 r. Zmarło 250 tyś. cywilów i 30280 wojskowych.
3) W styczniu 1919 r., rozpoczęto formowanie w m. Voulx kadr składających się z trzech kompanii instrukcyjnych. Na początku marca kompanie te uzupełniono Polakami – byłymi żołnierzami armii austro-węgierskiej – zwolnionymi z włoskich obozów jenieckich. Powstał 1 pułk instrukcyjny grenadierów-woltyżerów, przemianowany następnie na 13 pułk strzelców polskich armii generała Hallera. W dn. 29.01.1920 r. pułk otrzymał nazwę 42 białostocki pułk piechoty.
4) 1 pułk strzelców polskich.
5) Naszym poległym 1914-1918.
6) Wolne tłumaczenie: Polegli za ojczyznę – 1914-1919 – Gmina Cannes-Ecluse swoim okrytym chwałą poległym.
7) Joseph Lange, ur. 24.11.1901 w Polsce w m. Plemie (Plemięta?), robotnik rolny. Poległ 07.06.1940 r. pod Soissons. Legionista 12 cudzoziemskiego pułku piechoty - 12ème régiment étranger d'infanterie. Pochowany w Cannes-Ecluse.

Zobacz także

Na skróty

Ostatnie zmiany


miejsca/1914/francja/ile_france/cannes-ecluse.txt · ostatnio zmienione: 2017/12/20 22:43 przez Krzysztof Menel
 
 
©2005-2010 by Pijoter · powered by DokuWiki · hosting by Yupo.pl