Znajduje się na cmentarzu parafialnym w Klukowie. Jan Gościcki spoczywa w grobie rodzinnym, na którym stoi XIX-wieczny pomnik z piaskowca. Do jednej ze ścian u podstawy pomnika umocowano tablicę z napisem:

”Ś. † P. • JAN GOŚCICKI • SYN JANA I WALENTYNY Z PIWKOWSKICH • ARTYSTA MALARZ • UŁAN OCHOTNIK • KAWALER ORDERU VIRTUTI MILITARI • ZGINĄŁ BOHATERSKĄ ŚMIERCIĄ NAD BUGIEM • W WALCE Z BOLSZEWIKAMI • DN. 20 SIERPNIA 1920 R.• PRZEŻYWSZY LAT 28 •• CZEŚĆ CI BOHATERZE”

Zarys historii wojennej 19-go pułku ułanów wołyńskich im. płk. Karola Różyckiego:

„(…) major Jaworski, przewidując, że Rosjanie ze względu na duże tabory i artylerię będą odchodzić z Sokołowa za Bug szosą, a więc na Frankopol – decyduje się w nocy z 18 na 19 sierpnia odciąć wrogowi drogę odwrotową, zajmując przeprawę przez Bug w obszarze Frankopola.”

„W tym celu tworzy dwie kolumny. (…) Na przewodnika zgłosił się ochotnik, ułan Gościcki, właściciel folwarku Frankopol. (…) Dzięki doskonałemu prowadzeniu przewodnika, ułana Gościckiego, kolumna majora Jaworskiego dotarła do celu na kilka godzin przed świtem. Prowadzona niepostrzeżenie, doszła do zarośli na lewym brzegu Bugu. Tutaj spieszyła się i natychmiast napadła na placówkę sowiecką, wystawioną dla ochrony mostu. Placówkę zniesiono, a most obsadzono jednym plutonem i karabinem maszynowym. Reszta oddziału zdobyła folwark Frankopol. W walce tej zginął ułan Gościcki, właściciel folwarku, ochotnik 2-go lubelskiego pułku jazdy ochotniczej.”

Ułan J. Gościcki był przedstawiony do odznaczenia orderem Virtuti Militari, nie ma jednak potwierdzenia, iż to odznaczenie mu przyznano. Pochowany w grobie rodzinnym w Klukowie dn. 26.02.1921 r. W 2023 r. grób ułana Jana Gościckiego został wpisany do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski prowadzonej przez Instytut Pamięci Narodowej¹⁾.

Źródła:

• Dezyderiusz Zawistowski, Zarys historii wojennej 19-go pułku ułanów wołyńskich im. płk. Karola Różyckiego (1930)
• Ewidencja grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski - Jan Gościcki

Fot. Krzysztof Menel

Znajdują się na cmentarzu parafialnym w Klukowie. Podczas walk w sierpniu 1920 r. zginęło na terenie parafii Klukowo troje okolicznych mieszkańców.

Wydarzenia z sierpnia 1920 roku zostały opisane przez ówczesnego proboszcza parafii Klukowo, ks. Marcelego Przedpełskiego:

„Jabłeczniki Kamienne. Od ognia z pancerki poległ właściciel tego folwarczku Aleksander Miecznikowski, lat 27. (…) Ślubówko. Przy wejściu bolszewików dn. 12/VIII polegli od kul karabinowych bolszewickich: Józef Podlaski lat 25 i Bronisława Apel lat 12.”

Zachował się pomnik nagrobny Aleksandra Miecznikowskiego oraz symboliczne upamiętnienia dwóch poległych żołnierzy – Antoniego Mariana Krzyczkowskiego i Maksyma Rzeczkowskiego. Ułan M. Rzeczkowski, ur. 03.11.1895 r. Godaczach Dolnych, student Uniwersytetu Warszawskiego, służył ochotniczo w WP od listopada 1918 r. Poległ 11.06.1920 r. pod Nową Groblą na Kijowszczyźnie. Był wówczas żołnierzem 3 pułku ułanów. Pochowany 13.06.1920 na cmentarzu we wsi Makalewicze. Pośmiertnie odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl. nr 4269.

Na cmentarzu parafialnym pochowano prawdopodobnie także Teodora Żbikowskiego, żołnierza poległego 16.08.1920 r. pod Radzyminem, którego ciało sprowadziła rodzina (wrzesień 1920).

Źródła:

• Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej Klukowo
• Ks. Marceli Przedpełski, „Parafia Klukowo pod okupacją bolszewicką 1920 r.”, [w:] Miesięcznik Pasterski Płocki nr 4/1924
• Marian Konarzewski, Gmina Świercze (2007)
• Robert Gawkowski, Andrzej K. Kunert, Krzysztof Pilecki, KSIĘGA PAMIĘCI poświęcona studentom Uniwersytetu Warszawskiego poległym i zmarłym w czasie walk o niepodległość 1918-1921 (Warszawa 2020)

Fot. Krzysztof Menel

Zlokalizowana na terenie dawnego cmentarza, na skrzyżowaniu dróg we wsi Klukowo. Cmentarz został zniszczony przez niemieckie władze okupacyjne. Po II wojnie światowej nie odtworzono zniszczonych nagrobków, jedynie w miejscu mogiły żołnierzy WP postawiono krzyż ze stosowną tabliczką.

W 2012 roku z cmentarza zniknął krzyż wraz z tabliczką. Z dawnej nekropolii pozostały murowane słupy bramy wejściowej, słupki ogrodzeniowe i zaniedbane otoczenie.

Wydarzenia z sierpnia 1920 roku zostały opisane przez ówczesnego proboszcza parafii Klukowo, ks. Marcelego Przedpełskiego:

„Bolszewicy weszli do Klukowa 12 sierpnia wieczorem. Na plebanii mieściła się kancelaria dywizji z kierownikiem oficerem i 10 pisarzami. Tutaj często przychodził, a nawet stale przebywał naczelnik dywizji Miedwiedjewskiej i stąd przez telefon kierował bitwą nad Działdówką. Nadto w niedzielę rano umieścili tu 20 ciężej rannych. (…) W organistówce umieścił się szpital z doktorem i siostrzycami. Ciężej rannych przewinęło się około 50 żołnierzy.”

„Lista poległych naszych żołnierzy w walkach z bolszewikami. W Klukowie: 5-ciu niewiadomego nazwiska z bitwy dn. 16/VIII, tutaj pochowani na starym cmentarzu, należeli do 18 „żelaznej” dywizji jen. Krajowskiego, 144 p.p. W Prusinowicach: 18 z bitwy dn. 17 VIII. (…) Nadto poległo w Prusinowicach jeszcze 3 żołnierzy, ale pochowani zostali na starym cmentarzu w Klukowie: 1) Henryk Buczyński, uczeń kl. 8, syn dyrektora Szkoły handlowej z Rzeszowa, 2) Satkowski z Ujścia dolnego, 3) Adam Handel, uczeń, syn architekta z Krakowa, wszyscy oni należeli do 2 syb. p.p. (…) W Ostrzyniewie poległ 1 niewiadomego nazwiska, pochowany w Klukowie. W Świerczach poległo 2: jeden nazw. Mołoniecki z Tarnowa, 9 komp. 2 syb. p.p., drugi niewiadomego nazwiska, obydwa pochowani w Klukowie. (…) Nadto pochowani są w Klukowie na starym cmentarzu: Franciszek Wysmyk, z gminy Tomaszów Rawski, pow. Brzezińskiego, ranny w Czarnostowie, (pow. Makowski), przywieziony następnie do Koki – tutaj zmarł.”

„Lista poległych bolszewików w parafji: Na Klukowie z bitwy dn. 16/VIII poległo 6, pochowani na starym cmentarzu (…), 3-ch przywieźli ciężko rannych znad Działdówki, tu pochowani na starym cm. (…) Razem więc liczba bolszewików wynosi 43.“

Według ks. Przedpełskiego - w różnych miejscach na terenie parafii - pochowano 37 żołnierzy WP (35 poległo na jej terenie, a ciała dwóch poległych sprowadziły rodziny), 2 woźniców (tzw. podwodziarzy) i troje cywilnych parafian. Pogrzebano również 43 bolszewików.

Ks. M. Przedpełski sporządził także akty zgonu dla dwudziestu kilku osób, cywilnych i wojskowych, które straciły życie podczas walk w sierpniu 1920 r. Z jego relacji wynika, iż na starym cmentarzu w Klukowie pochowano co najmniej 12 żołnierzy Wojska Polskiego i 9 żołnierzy Armii Czerwonej. Prawdopodobnie pogrzebano tu także dwóch cywilnych woźniców przydzielonych do polskich taborów. Brak wiarygodnych informacji o późniejszych ekshumacjach i przenoszeniu zwłok. Na początku lat dwudziestych XX w. wzniesiono tu pomnik ku czci poległych. Został zniszczony przez Niemców w okresie II wojny światowej.

Źródła:

• Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej Klukowo
• Ks. Marceli Przedpełski, „Parafia Klukowo pod okupacją bolszewicką 1920 r.”, [w:] Miesięcznik Pasterski Płocki nr 4/1924
• Marian Konarzewski, Gmina Świercze (2007)
• Zbezczeszczona mogiła [w:] pultusk24.pl, dostęp 25.05.2012

Fot. Krzysztof Menel

Fot. Krzysztof Menel

5 żołnierzy NN ze 144 pp, polegli 16.08.1920
Buczyński Henryk (lub Burzyński Franciszek), szer., 2 syb. pp, zm. od ran 17.08.1920
Hendel Adam, szer., 2 syb. pp, zm. od ran 17.08.1920
Sadkowski Aleksander [Satkowski], szer., 2 syb. pp, zm. od ran 17.08.1920
NN żołnierz WP, † ??.08.1920 w Ostrzyniewie
Mołoniecki, 9 komp. 2 syb. pp, † ??.08.1920 w Świerczach
NN żołnierz WP, † ??.08.1920 w Świerczach
Wysmyk Franciszek, zm. od ran 17.08.1920
Lutostański Józef, lat 50, woźnica, zginął 16.08.1920
Chojeński Stanisław, lat 56, woźnica, zginął 16.08.1920

Dane pochowanych (nazwisko i imię, stopień wojskowy, przydział służbowy, przyczyna i data zgonu) zostały uzupełnione w oparciu o książkę „Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920” (1934) oraz zachowane akty zgonu.

• Powstańcze mogiły i pomniki 1830-31r.
• Powstańcze mogiły i pomniki 1863-64r.
• Pomniki wojen pruskich XIX w.
• Cmentarze i pomniki IWŚ 1914-18r.
• Cmentarze i pomniki walk o utrwalenie granic 1918-21r.
• Pomniki plebiscytowe na Warmii i Mazurach 1920r.
• Mogiły poległych i zmarłych na służbie 1921-39r.
• Cmentarze i pomniki wojny obronnej 1939r.
• Cmentarze i pomniki IIWŚ 1939-45r.
• Cmentarze i pomniki wojenne na terenie Polski i innych państw europejskich

• Zamki i warownie państwa krzyżackiego
• Kościoły i kaplice
• Przydrożne kapliczki na Warmii i Mazurach

• Niedźwiedzkie [Mogiła wojenna]
• Klukowo fot. arch.
• Prusinowice nowe informacje
• Szeszki/Chmielnik [2025-08-01]
• Kurki [Spis poległych]
• Olecko [Mogiła żołnierza armii niemieckiej]
• Łuknajno [2024-12-08]
• Gąski [Mogiła wojenna]
• I Wojna Światowa (1914-18r.) [Województwo warmińsko-mazurskie]
• Koleśniki [Zdjęcia archiwalne]
• Stare Cimochy [2011-11-11]
• Stare Juchy [Spis poległych]
• Jeziorowskie [Kwatera wojenna]
• Olsztynek [2014-06-19]
• Sędki [2025-06-26]