Olsztyńska Strona Rowerowa

Kodeń

Województwo lubelskie, powiat bialski, gmina Kodeń.
Lokalizacja: 51.9088N, 23.6010E [pokaż mapę]

Mogiła zbiorowa

Zlokalizowana na cmentarzu katolickim, tzw. nowym, przy ul. Terespolskiej. Na dawnym pomniku nagrobnym znajdowała się metalowa tabliczka z napisem:

"MOGIŁA 6 POWSTAŃCÓW • POLEGŁYCH • ZA WOLNOŚĆ NARODU • 1863-64".

Na mogile znajdowała się betonowa płyta w kształcie tarczy z białym orłem umieszczonym na czerwonym tle. Obecnie u wezgłowia mogiły ustawiono pomnik, zwieńczony krzyżem, na którym umieszczono godło państwowe oraz tablicę z napisem:

"SKORO BÓG PODZIELIŁ LUDZKOŚĆ • NA NARODY, DAJĄC KAŻDEMU • Z NICH ODRĘBNE CECHY • KAŻDY WIĘC NARÓD RÓWNE MA • PRAWO DO SWEGO ISTNIENIA • JAKO NIEZALEŻNA JEDNOSTKA • ROZWIJAJĄCA ZE SWOBODĄ • ZUPEŁNĄ TĘ MYŚL, KTÓRĄ • STWÓRCA W JEJ ŁONIE ZŁOŻYŁ • UMIŁOWANIE OJCZYZNY • I PONOSZENIE DLA NIEJ • NAJWIĘKSZYCH OFIAR • - TO NIE WYBÓR A OBOWIĄZEK • ODZIEDZICZONY W TESTAMENCIE • NASZYCH OJCÓW •• ROMUALD TRAUGUTT".

Na mogile położono metalową tablicę z napisem:

”POWSTANIE STYCZNIOWE •• ZWYCIĘSKA BITWA O KODEŃ • 22-23 STYCZNIA 1863".

23 stycznia 1863 roku¹⁾ rozegrała się w Kodniu bitwa, podczas której 250 osobowy oddział powstańczy złożony głównie z drobnej szlachty podlaskiej pod wodzą byłego oficera wojsk carskich Nęckiego (Nenckiego), rozgromił rosyjski park artylerii biorąc do niewoli 80 żołnierzy. Na miejscowym cmentarzu pochowano sześciu powstańców poległych prawdopodobnie w tej bitwie.

Źródła:

Tadeusz Swat "Gloria Victis. Mogiły poległych z okresu Powstania Styczniowego 1863-1864 roku na ziemiach polskich" (2004)
Grzegorz Rąkowski "Polska Egzotyczna, część II" (2006)