Nowogród
Województwo podlaskie, powiat łomżyński, gmina Nowogród.
Lokalizacja: 53.2250N, 21.8842E [pokaż mapę]
Groby wojenne – cmentarz parafialny
Na cmentarzu parafialnym, przy ul. Cmentarnej, znajdują się mogiły żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1920 r. W dwóch mogiłach zbiorowych spoczywa nieznana liczba żołnierzy o nieustalonej tożsamości. Mniejsza mogiła pokryta jest granitowymi płytami, a na tablicy znajduje się napis:
"W HOŁDZIE • ŻOŁNIERZOM WOJSKA POLSKIEGO • POLEGŁYM W 1920 R. • W WALKACH Z BOLSZEWIKAMI"
Na większej mogile znajduje się tablica z napisem:
"ŻOŁNIERZOM POLSKIM • POLEGŁYM W 1920 ROKU • W WALKACH Z BOLSZEWIKAMI"
Niedaleko głównej bramy wejściowej pogrzebano ochotnika 205 pp Stanisława Borowskiego.
"Ś. † P. • STANISŁAW • BOROWSKI • ŻYŁ LAT 17 • OCHOTNIK 205 P.P. • POLEGŁ W WALCE • Z BOLSZEWIKAMI • 1 SIERPNIA 1920 R."
Na cmentarzu znajduje się również mogiła obrońców Nowogrodu z 1939 roku.
2016-05-21
Fot. Krzysztof Menel
2011-10-16
Fot. Mariusz Proskień
Spis pochowanych
Borowski Stanisław, szer., ochotnik 205 pp, pol. 01.08.1920
Mogiła zbiorowa
Zlokalizowana przy ul. Miastkowskiej. Na kopcu ziemnym, otoczonym betonowym ogrodzeniem, ustawiono pomnik, zwieńczony krzyżem i figurą orła. Na pomniku umieszczono datę „1920”, napis „MŁODYM BOHATEROM” oraz tablicę z nazwiskami 42 żołnierzy. W mogile spoczywa 76 żołnierzy Wojska Polskiego.
W nocy z 29/30 lipca 1920 r. oddziały sowieckie zajęły Nowogród, ale wkrótce wycofały się z miasta. Powtórnie zdobyła Nowogród 10 DK z III Korpusu Konnego. Dn. 01.08.1920 III batalion 205 pp wyparł nieprzyjaciela na drugi brzeg Narwi. 10 kompania ostrzelała kozaków, zmuszając ich do odwrotu. Po ostrzale artyleryjskim oddziały sowieckie przeprawiły się przez rzekę, a 9 kompania wpadła w panikę i wycofała się z 11 kompanią i częścią 12-tej. Powtórnie zaatakowana 10 kompania została zmuszona do odwrotu. III baon wycofał się do Chmielowa atakowany ze skrzydeł przez sowiecką kawalerię.
W lasku przy ul. Sikorskiego znajduje się cmentarz żołnierzy polskich poległych w 1920 r. Jego teren jest oznaczony jedynie betonowymi słupami. Liczba i tożsamość pochowanych tam żołnierzy jest nieznana.
Źródło: Bernard Mond, Jan Gintel, Historia 205 pułku piechoty ochotniczej im. Jana Kilińskiego (1932)
2011-10-16
Fot. Mariusz Proskień
Zdjęcia archiwalne
Spis poległych
Antosiewicz Stefan [Asiewicz S.], szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Bakuła Stefan, szer., 205 pp, zaginiony/pol. 01.08.1920 Bienkowski Bienó N. Breiter [Brejter] Henryk, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Brokmann Władysław, szer., 205 pp, zaginiony/pol. 01.08.1920 Brys C. Cywiński Józef, szer., 205 pp, zaginiony/pol. 01.08.1920 Czarnecki Jan, szer., 205 pp, zaginiony/pol. 01.08.1920 Grabowski Józef, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Lipowski Ryszard, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Jacuński Jan, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Jakubowski Edward [C.], szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Janczewski Marian, szer., 205 pp, zaginiony/pol. 01.08.1920 Kaniewski Stefan [Aug.], szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Kołdys Józef Machowski J. Malinowski Czesław, szer., 205 pp, zaginiony/pol. 01.08.1920 Moraczewski Kazimierz, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Mosakowski Edmund [J.], szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Nowakowski Ludwik [H.], szer., 205 pp, zaginiony/pol. 01.08.1920 Polaczewski E. Przybyłowski Franciszek, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Puszczałowski I. Rankowski E. Rosen W. Sienkiewicz Konstanty, szer., 205 pp, zaginiony/pol. 01.08.1920 Slidrych M. Sosnowski Stanisław, szer., 205 pp, zaginiony/pol. 01.08.1920 Stańczyk Henryk, szer., 205 pp, zaginiony/pol. 01.08.1920 Szczepankowski W. Szczepankowski J. Tkaczyk Władysław, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Trzebiński B. Waisblatt W. Wilkiemin W. Wiłczak K. Winnicki W. Winnicki W. Wojna [Wojno] Józef, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Wolff Wilhelm, szer., 205 pp, zaginiony/pol. 01.08.1920 Zaremba Wincenty [J.], szer., 205 pp, zaginiony/pol. 01.08.1920 34 NN Polegli pod Nowogrodem – miejsce pochówku nieznane: Dobroński Roman, sierż., 205 pp, pol. 01.08.1920 Kamiński Otton, lat 60, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Niedziński Stanisław, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Raniewski Stefan, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Wolski Jan, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Zborowski Julian, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Zarudzki Dyonizy, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920 Zawadzki Czesław, szer., 205 pp, pol. 01.08.1920
Dane pochowanych (nazwisko i imię, stopień wojskowy, przydział służbowy, przyczyna i data zgonu) zostały uzupełnione w oparciu o książki: Bernard Mond, Jan Gintel, Historia 205 pułku piechoty ochotniczej im. Jana Kilińskiego (1932) oraz „Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920” (1934). W nawiasach kwadratowych podane są dane spisane z tablicy znajdującej się na mogile zbiorowej w Nowogrodzie. Część wykazanych tam żołnierzy została uznana za zaginionych.
Zobacz także
Na skróty
Ostatnie zmiany
- Lescar utworzono
- Pau [Grób kaprala pilota Mariana Himnera]
- I Wojna Światowa (1914-18r.) [Francja]
- Cannes utworzono
- Sens utworzono
- Sulejki [2024-02-14]
- Nory (Norki) [Spis poległych]
- Loupeigne [Nekropolia Narodowa]
- Horodyszcze (Городище) utworzono
- Krzywoszyn (Кривошин) utworzono