Olsztyńska Strona Rowerowa
http://www.rowery.olsztyn.pl/?r=74

Giżycko - pożegnanie lata
Ciechanów-Przasnysz-Ruciane-Nida-Mikołajki-Giżycko (185 km)
Dariusz Felba <fedar at gazeta dot pl> :: 2004-01-26 20:41:46

Koniec lata to dobra pora na rowerowe wyprawy. Turystyczne szlaki pustoszeją, łagodna pogoda nie męczy jak letnie upały, a widoczne w przyrodzie oznaki nadchodzącej jesieni tworzą niepowtarzalny klimat. Tym razem pogoda sprzyjała wyjątkowo, więc postanowiłem wyruszyć na dłuższą wyprawę.
Z powodu dużego dystansu (ok. 200 km) trasa opisana została jako dwudniowa, z noclegiem gdzieś w Puszczy Piskiej.
Z Ciechanowa wyjechałem przed godz. 8 rano i jadąc trasą opisaną w Źródłach Łyny jesienią po godzinie dotarłem do Przasnysza, skąd ruszyłem na północny wschód w kierunku Jednorożca. Przecinając niewielkie lasy minąłem Bartniki i Szlę. Drogą wiodącą przez ładny las dotarłem do Jednorożca, zwanego stolicą zachodniej Kurpiowszczyzny. Zachowały się tam drewniane chałupy o tradycyjnym kurpiowskim zdobnictwie szczytów oraz drewniany kościół i dzwonnica z 1918 r. Za wsią zjechałem w szeroką na kilka kilometrów dolinę Orzyca, opuszczając w ten sposób Wysoczyznę Ciechanowską.
Przede mną rozciągała się rozległa Równina Kurpiowska - pozostałości ogromnej puszczy poprzecinanej podmokłymi dolinami rzek spływających od jezior mazurskich na płd. wsch. do Narwi. Opuściłem rzeczną dolinę i drogą wiodącą przez pasmo niewielkich wzgórz porośniętych lasem dotarłem do osady Stacja Parciaki z charakterystyczną wieżą wznoszącą się nad torowiskiem. Znajduje się tam nieczynna stacja kolejowa linii Ostrołęka - Szczytno. Osadę opuściłem drogą wiodącą do Myszyńca (na rozjeździe w lewo) i wkrótce znalazłem się we wsi Parciaki, której ozdobą jest drewniany kościół z 1823 r. Kolejna wieś (a właściwie dwie sąsiednie wsie) na szlaku to Żelazna, której nazwa być może wzięła się od wytopu żelaza z rud darniowych zalegających podmokłe doliny tutejszych rzek. W okolicy znajduje się pomnik usadowiony u podstawy zalesionej wydmy, upamiętniający walki partyzantów z woj. niemieckimi w czasie II w. światowej. Po przekroczeniu rz. Płodownicy dotarłem do leżących nad rz.Omulew Brodowych Łąk. We wsi warto obejrzeć drewniany kościół o konstrukcji szachulcowej. Przejechałem kolejno przez wsie Zawady i Olszyny i znalazłem się w Myszyńcu - centrum kulturalnym Ziemi Kurpiowskiej. Tam obejrzałem duży, murowany kościół z 1909 r. z ołtarzami z XVII w. oraz dzwonnicę z XVIII w. Na miejscowym bazarku zaopatrzyłem się na dalszą drogę i ruszyłem na północ. Po przekroczeniu rz. Rozogi dojechałem do Starego Myszyńca. Tam warto zwrócić uwagę na przydrożną kapliczkę z 1881 r. oraz pomnik przyrody - dąb szypułkowy "Kuba". Jadąc dalej przez Dąbrowy z zabytkowymi chałupami z XIX i XX w. dotarłem do wsi Rozogi. Tu również znajdują się zabytkowe drewniane domy, a także kościół z 1906 r. i bud. szkoły z 1898 r. Trzymając się wcześniej obranego kierunku zjechałem na drogę nr 602 (kier. Spychowo).
Tak znalazłem się na obrzeżu Puszczy Piskiej porastającej znaczną część Równiny Mazurskiej. W Kokoszkach k. Faryn skręciłem w lokalną drogę wiodącą na płn. wsch. W Farynach znajduje się kościół drewniany z pocz. XX w. oraz zabytkowe chałupy. Jadąc po strasznie dziurawej asfaltowej nawierzchi (a raczej poboczem) mijałem zadowolonych z obfitych zbiorów grzybiarzy (trafiłem chyba na kulminację wysypu). Las wręcz pachniał grzybami. Został przekroczony setny kilometr trasy, więc czas na zasłużony odpoczynek :-). Na nocleg proponuję wieś letniskową Karwica, malowniczo położoną nad Jez. Nidzkim. Dostępna tam jest spora ilość miejsc noclegowych i prywatne stołówki. Dalsza część trasy przebiega w kier. północnym. Ja pojechałem dziurawą asfaltówką (na skrzyżowaniu od strony Faryn w lewo lub od strony Karwicy w prawo), przeciąłem linię kolejową przy stacji Karwica Mazurska i wyjechałem na drogę nr 611 między Zgonem i Wojnowem. Drogą 611 ruszyłem na wschód, minąłem głazowisko znajdujące się w lesie po lewej stronie drogi i po kilku kilometrach dojechałem do Rucianego-Nidy. Tam odwiedziłem przystań jachtową nad jez. Guzianka Wlk. Z Karwicy można dojechać do Rucianego inną trasą, wiodącą przez wieś Krzyże wzdłuż zachodniego brzegu Jez.Nidzkiego, odwiedzając po drodze leśniczówkę Pranie - Muzeum K.I. Gałczyńskiego. Z Rucianego ruszyłem na północ do Wejsun, przeprawiając się przez przesmyk między jeziorami Guzianka Mała i Bełdany mostem na śluzie. Jadąc wzdłuż wschodniego brzegu Jez. Wejsunek dojechałem do wsi. Atrakcje Wejsun to neogotycki kościół z 1898 r. oraz chałupy z XIX/XX w. W jednej z nich znajduje się izba regionalna. Wciąż kierując się na północ drogą przez Onufryjewo - wieś założoną przez staroobrzędowców z Suwalszczyzny - dotarłem do bramy lasu popielańskiego.
Znalazłem się na Półwyspie Popielskim, otoczonym przez jez. Bełdany, Mikołajewskie, Śniardwy i Wartołty, a więc już w Krainie Wielkich Jezior. W niedalekim Popielnie zlokalizowana jest stacja badawcza PAN, zajmująca się m.in. hodowlą konika polskiego. Podobno jadąc przez las popielski można spotkać tabuny tych wolnożyjących zwierząt, mnie to się jednak nie przydarzyło. Po przebyciu lasu dotarłem do Wierzby. Znajduje się tam Dom Pracy Twórczej PAN, przystań jachtowa i przeprawa promowa na drugą stronę Bełdan. Niestety prom był już nieczynny. Z kłopotów wyratował mnie dzielny kapitan małego statku spacerowego "Tarpan", który przewiózł mnie na drugą stronę jeziora (za odpowiednią opłatą oczywiście). Leśną drogą wzdłuż Jez. Mikołajskiego dotarłem do Mikołajek. Po obejrzeniu z mostu panoramy miasta, drogą nr 16 dojechałem do Woźnic. Za wsią zjechałem na północ na drogę nr 643 i dojechałem do Szymonki. Stamtąd malowniczą trasą biegnącą zachodnim brzegiem szeregu jezior, przez wsie: Prażmowo, Kozin, Bogaczewo i Wilkasy dotarłem do celu mojej podróży - Giżycka. Pokręciłem się po mieście, zwiedziłem największą atrakcję - pruską twierdzę Boyen i obejrzałem przystań jachtową na jez. Kisajno przy trasie do Kętrzyna. W mieście jest tyle atrakcji, że można spędzić tam cały dzień, a potem wsiąść do pociągu i w "luksusowych warunkach" wrócić do domu. Od czego jest jednak rower i jeszcze jeden wolny dzień ? Ale to już zupełnie inna historia ...

Zobacz także opisy tras:
Miejscowości na szlaku:
Ciechanów-Dzbonie-Wola Wierzbowska-Golany-Przasnysz-Bartniki-Szla-Jednorożec-Stacja Parciaki-Parciaki-Żelazna-Brodowe Łąki-Zawady-Olszyny-Myszyniec-Stary Myszyniec-Dąbrowy-Rozogi-Kokoszki-Faryny-Karwica-(a. Karwica Mazurska lub b. Krzyże-L.Pranie)-Ruciane-Nida-Wejsuny-Onufryjewo-Wierzba-Mikołajki-Woźnice-Szymonka-Prażmowo-Kozin-Bogaczewo-Wilkasy-Giżycko-Piękna Góra.

Krótka charakterystyka niektórych miejscowości.

Ciechanów, Dzbonie, Wola Wierzbowska, Golany, Przasnysz.
patrz opis trasy Źródła Łyny jesienią

Bartniki.
Wieś k.Przasnysza położona nad rzeką Morawką, wzm. pocz. XV w. Swoją nazwę zawdzięcza prawdopodobnie zajęciom ówczesnych mieszkańców.

Szla.
Wieś przy szosie między Przasnyszem i Jednorożcem, wzm. w XVI w. Dawni mieszkańcy zajmowali się wyrębem drzew, bartnictwem i smolarstwem. Wieś znana z walk partyzantów z woj. niemieckimi w 1944 r.

Jednorożec.
Wieś gminna na trasie Przasnysz - Myszyniec położona na skraju doliny rz. Orzyc, wzm. w XVIII w. - "stolica zachodniej Kurpiowszczyzny", zniszczona w czasie wojny obronnej 1939 r, w czasie okupacji ludność prześladowana przez gestapo, miejsce działań partyzantów.
    ciekawostki:
  • drewniane chałupy o tradycyjnym kurpiowskim zdobnictwie szczytów
  • drewniany kościół i dzwonnica z 1918 r.
Stacja Parciaki.
Osada niedaleko wsi Parciaki, zlokalizowana przy stacji kolejowej linii Ostrołęka - Szczytno (już nieczynnej), tam składnica drewna, tartak (prawdopodobnie już nieczynne).
    ciekawostki:
  • nad osadą wznosi się murowana wieża, prawdopodobnie element instalacji kolejowych lub wieża ciśnień
Parciaki.
Wieś położona wśród lasów na trasie Jednorożec - Myszyniec w pobliżu linii kolejowej Ostrołęka - Szczytno, założona w XVIII w., teren działań oddziałów partyzanckich (1944 r.). Żelazna -Rządowa, -Prywatna.
Sąsiadujące z sobą wsie położone przy trasie Jednorożec - Myszyniec, w dolinie rz. Płodownicy. Wsie znane z walk powstańczych 1863 r. oraz działań partyzanckich okresu II woj. światowej.
    ciekawostki:
  • chałupy kurpiowskie z bogatą ornamentyką
  • ok. 1 km na płn. zach. od wsi (od szosy w lewo na Pruskołękę) u stóp zalesionej wydmy pomnik upamiętniający walki partyzantów w 1944 r.
Brodowe Łąki.
Wieś poł. na Omulwią na płd. zach. od Myszyńca przy trasie do Przasnysza.
    ciekawostki:
  • drewniany kościół o konstrukcji szachulcowej.
Myszyniec.
Miasto nad rz. Rozogą na trasie Ostrołęka - Szczytno. Powstał jako osada misyjna zał. w Puszczy Kurpiowskiej w XVII w., spalona podczas wojny ze Szwedami i odbudowana w XVIII w., wkrótce otrzymał prawa miejskie. W 1883 r. zwycięska bitwa powstańców z woj. rosyjskimi. Miasto jest centrum handlowym i kulturalnym Ziemi Kurpiowskiej oraz ośrodkiem kurpiowskiej sztuki ludowej.
    ciekawostki:
  • duży kościół murowany z 1909 r., wewnątrz ołtarze z k. XVII w., przy wejściu wmurowane 2 obroże (kuny) żelazne
  • dzwonnica murowana z XVIII w.
  • domy drewniane i murowane XIX/XX w.
  • 2 km od miasta przy szosie do Chorzel na skraju lasu pomnik powstańców poległych w bitwie w 1883 r.
Myszyniec Stary.
Wieś k. Myszyńca przy trasie na Szczytno za rz. Rozogą, ośrodek kurpiowskiej sztuki ludowej.
    ciekawostki:
  • chałupa drewniana z 1890 r., dom ze stajnią z 1915 r.
  • kapliczka z 1881 r.
  • pomnik przyrody - dąb szypułkowy "Bartek"
Dąbrowy.
Wieś ok. 10 km od Myszyńca przy trasie na Szczytno, tam chałupy drewniane XIX/XX w.

Rozogi.
Wieś ok. 20 km od Myszyńca przy trasie na Szczytno, na skraju Puszczy Piskiej, lok. w 1645 r. Mieszkańcy wspierali powstańców z 1883 r. W XIX w. w pobliżu eksploatowano bursztyn.
    ciekawostki:
  • neogotycki kościół ewangelicki (ob. rzymskokat.) z 1906 r.
  • szkoła murowana z 1898 r.
  • domy murowane i drewniane XIX/XX w.
Faryny.
Wieś poł. w Puszczy Piskiej w rozwidleniu dróg: 602 z Myszyńca do Spychowa i drogi lokalnej wiodącej do Karwicy n. Jez.Nidzkim.
    ciekawostki:
  • kościół drewniany pocz. XX w.
  • chałupy drewniane XIX/XX w.
Karwica.
Wieś letniskowa w Puszczy Piskiej n. Jez. Nidzkim, znana z działalności miejscowych rzemieślników już w XVI w. Posiada dużą bazę noclegową.

Krzyże.
Wieś letniskowa na zachodnim brzegu Jez. Nidzkiego, lok. w 1706 r. Ma tu swoje domy szereg znanych ludzi świata kultury.

Leśniczówka Pranie.
Miejsce poł. w płn. części zach. wybrzerza Jez. Nidzkiego. W latach 50-tych XX w. mieszkał i tworzył tam poeta K. I. Gałczyński.
    ciekawostki:
  • Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
  • letnie wieczory poezji i koncerty w amfiteatrze
Ruciane-Nida (Rudczany).
Miasto turystyczne położone między Jez. Nidzkim i Bełdany, powstało z połączenia Rucianego (osada z XIX w.) i Nidy (wieś rybacka zał. w 1595 r.).
    ciekawostki:
  • port obsługujący regularną żeglugę na jeziorach mazurskich (od 1854 r.)
  • śluza między Jez. Guzianka Wlk. i Bełdany
  • murowany kościół ewangelicki (ob. rzymskokat.) z 1910 r.
  • dzwonnica drewniana z pocz XX w.
  • na cmentarzu rosyjsko-niemiecka kwatera z I w. światowej
  • pomniki przyrody: sosna lira i dęby w kilku lokalizacjach
Wejsuny.
Wieś letniskowa poł. na płn. wsch. od Rucianego, nad jez. Wejsunek i Warnołty, powstała w 1763 r. na miejscu osady pruskiej.
    ciekawostki:
  • murowany kościół neogotycki z 1898 r.
  • chałupy drewniane XIX/XX w.
  • izba regionalna mieszcząca się w jednej z chałup, zawierająca wiele cennych eksponatów
  • 1,5 km na południe, w Małych Wejsunach stary cmentarz z nagrobkami rodowymi
Onufryjewo.
Wieś poł. na płn. wsch. od Rucianego, przy drodze z wsi Wejsuny do Popielna, zał. w 1830 r. przez staroobrzędowców z Suwalszczyzny.
    ciekawostki:
  • w niektórych chałupach zdobienia w stylu rosyjskim
  • 800 m na wsch. od wsi, nad brzegiem Jez. Warnołty - wiatrak
  • w okolicy cmentarzysko z II-III w.
Popielno
Wieś poł. na płd. zach. brzegu Jez. Śniardwy, na półwyspie otoczonym przez Jez. Bełdany i Warnołty, lok. w XVII w. Istnieje tam Zakład Doświadczalny Instytutu Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN, prowadzący m.in. wolną hodowlę konika polskiego (tarpana).
    ciekawostki:
  • pozostałości zespołu dworskiego, obiekty z XIX i pocz. XX w.
  • park z XIX/XX w.
  • w pobliskich lasach można spotkać wolnożyjące tabuny tarpanów
Wierzba
Wieś poł. u ujścia Jez. Bełdany do Jez. Mikołajskiego, na półwyspie otoczonym przez Jez. Bełdany i Warnołty Mikołajki.
Miasto, znane letnisko przy przesmyku między Jez. Mikołajskim i Tałty, wzm. w 1444 r. jako kościelna wieś rybacka, prawa miejskie w 1726 r., w 1843 r. uruchomiono stałą żeglugę mazurską.
    ciekawostki:
  • zachowany układ urbanistyczny z XVIII w.
  • murowany kościół katolicki z ok. 1910 r.
  • murowany kościół ewangelicki z 1840-42 r., wieża z 1879-80 r.
  • przy parafii augsbursko-reformowanej Muzeum Reformacji Polskiej
  • budynki murowane różnego przeznaczenia z XIX/XX w.
  • przystań Żeglugi Mazurskiej
Woźnice
Wieś ok.10 km na płn. wsch.od Mikołajek, przy trasie do Orzysza.
    ciekawostki:
  • chałupa drewniana z XVIII w.
  • park dworski XIX/XX w.
Szymonka
Wieś nad Jez.Moneckim, przy drodze nr 643 z Mikołajek do Giżycka, lok.w 1503 r.
    ciekawostki:
  • murowany kościół ewangelicki (ob. rzymsko-kat.) z 1874-77 r.,zbudowany na murach kościoła z XVI w.
  • na płd.od wsi "Zdunowa Góra", tam ślady okopów z lat 1914-15
Bogaczewo.
Wieś nad Jez.Bocznym - południowym przedłużeniem Jez. Niegocin, przy drodze nr 643 z Mikołajek do Giżycka.
    ciekawostki:
  • na pobliskim pagórku leżącym nad jez. zw. Okrągłą Górą pozostałości staropruskich obwałowań ziemnych
Wilkasy.
Wieś k. Giżycka nad Jez. Wilkasy i płn. zach. brzegiem Jez. Niegocin, zał. w XV w., znany ośrodek turystyczno-wypoczynkowy.
    atrakcje:
  • kemping, dom wycieczkowy PTTK, kąpielisko, możliwość uprawiania sportów wodnych
Giżycko (Lec, Łuczany).
Miasto na przesmyku między Jez. Niegocin i Kisajno. W XIV w. na miejscu pruskiej osady powstał tu zamek krzyżacki, lok. w XV w., prawa miejskie w 1612 r., obecnie duży ośrodek turystyczno-wypoczynkowy.
    ciekawostki:
  • Boyen (od nazwiska gen. von Boyen) - potężna twierdza zb. przez Niemców w 1844-48 r.,w czasie I w. św. oparła się oblężeniu wojsk rosyjskich
  • skrzydło pokrzyżackiego zamku z XIV w., później przebudowanego
  • klasycystyczny kościół ewangelicki z 1827 r.
  • domy z XIX w.
  • plaża i przystań Żeglugi Mazurskiej
  • na płn. wsch. krańcu miasta, przy leśniczóce Gajewo kilkusetletnie dęby i kilka głazów narzutowych

powrót