|
Olsztyńska Strona Rowerowa http://www.rowery.olsztyn.pl/?r=26 Śladami bitwy pod Tannenbergiem Szczytno-Wielbark-Nidzica (77 km) Monika Gapińska <biuro at rowery dot olsztyn dot pl> :: 2001-08-23 21:15:44 Szczytno (Ortelsburg, Scithno) Miasto często nazywane jest Bramą Mazur, ponieważ jest najdalej wysunięte na południe województwa warmińsko-mazurskiego (ok. 180km od Warszawy oraz 50km od Olsztyna). Położone między jeziorami Domowym Dużym i Domowym Małym. W miejscu tym istniał wcześniej gród staropruskiego plemienia Galindów, później drewniana strażnica Krzyżaków (spalona przez Litwinów w 1370r.) i wreszcie murowany zamek wzniesiony na planie kwadratu (co jest charakterystyczne dla zamków krzyżackich) niedługo po najeździe Litwinów. Cztery skrzydła zamku z wielką wieżą w narożu zamykały dziedziniec wewnętrzny. Całość otaczały mury i fosa. Zamek miał charakter przygranicznej strażnicy, ochraniającej przebiegający w pobliżu trakt handlowy z południa nad Bałtyk. Początki Szczytna datuje się na II połowę XV wieku, gdyż w tym czasie przy zamku powstało osiedle, które dało początek miastu (prawa miejskie Szczytno otrzymało w 1723r.). W tym czasie, na polecenie władz pruskich rozpoczęła się rozbiórka zamku. Na początku XVIII w. rozebrano część murów i wież od strony zachodniej. Uzyskany w ten sposób materiał wykorzystano do budowy domów. Pod koniec stulecia rozebrano część wschodnią, fragment fosy, a przez dziedziniec wytyczono ulicę. Do dzisiaj przetrwało niestety niezbyt wiele fragmentów. W latach 1990-92, mury zamkowe zabezpieczono w postaci trwałej ruiny i stanowią obecnie oryginalna scenerie imprez kulturalnych i rozrywkowych organizowanych w sezonie turystycznym. W szczycieńskim zamku rozgrywa się część akcji powieści Henryka Sienkiewicza "Krzyżacy" (lektura szkolna!). To właśnie tutaj poddawano torturom (obcięcie ręki, wypalenie oczu itp.) Juranda ze Spychowa. Dość młodym zabytkiem Szczytna jest ratusz (1936-37), barokowy kościół ewangelicko-augsburski pochodzący z XVIII wieku (istnieją dokumenty świadczące iż został on wybudowny w miejscu drewnianej budowli wzniesionej już w 1485 roku). Nie należy zapomnieć także o Chacie Mazurskiej (XIX w.) przy ulicy Marii Konopnickiej 16. Sławni ludzie związani ze Szczytnem:
Szymany (Schimanen) Duża wieś której początki datuje się na 1682 rok. W okolicy Szyman znajduje się lotnisko wojskowe, które od 1996 roku pod nazwą „Międzynarodowy Port Lotniczy Mazury” zostało udostępnione dla cywilnych samolotów pasażerskich wykonujących loty czarterowe (głównie z Niemiec). Wielbark (Willenberg) Miejscowość nad rzeką Omulew, prawa miejskie uzyskało w 1724 roku. Mieścił się tu zamek o którym pierwsze wzmianki pochodzą z 1361 roku. Miał on służyć jako zapora na szlakach wojennych -nazywano go zamkiem „Wildenberg” i najprawdopodobniej stąd wywodzi się późniejsza nazwa miejscowości. Obecnie w pozostałościach zamku znajduje się ratusz. Wielbark swój rozwój zawdzięcza dużym pokładom rudy darniowej na okolicznych łąkach i mokradłach (okucia i kraty w zamku w Malborku zostały wykonane właśnie w Wielbarku). Działania wojenne podczas wojen napoleońskich i pierwszej wojny światowej bardzo dotknęły Wielbark. W 1914 roku miasto stanowiło ważny punkt zaopatrzenie dla wojsk i to właśnie tutaj rozgrywały ostatnie boje bitwy pod Tannenberiem w której została rozbita rosyjska armia "Narew" gen. Samsonowa. W okolicy leśniczówki "Karolinka" znajduje się pomnik związany z miejscem śmierci generała Aleksandra Samsonowa - dowódcy wojsk rosyjskich. Po II wojnie światowej, w 1946 roku Wielbark utracił prawa miejskie. Dzisiaj jest miejscowością gminną. W Wielbarku znajdują się dwa kościoły, ewangelicki zbudowany w 1827r który nie pełni już funkcji kultowej (zdemontowano w nim ołtarz) oraz katolicki - zbudowany w latach 1878-79. W okolicy Wielbarka wydobywano też bursztyn - podobno największy znaleziony tu kawałek ważył 2 kg. Nidzica (Nibork, Neidenburg) Zobacz w opisie trasy Poligon Muszaki. Dodatkowe zdjęcia znajdują się w galerii. |
powrót |