Olsztyńska Strona Rowerowa
http://www.rowery.olsztyn.pl/?r=25

Zamki krzyżackie cz.I
Toruń-Golub Dobrzyń-Radzyń Chełmiński-Jabłonowo (136 km)
Piotr Gapiński <piotr dot gapinski at wp dot pl> :: 2004-07-03 20:07:14

Śladem zamków krzyżackich podróżowaliśmy w 2001 roku.
Poniżej krótka charakterystyka miejsc, które wówczas zwiedziliśmy.
Wykorzystane w opisach materiały pochodzą w większości z serwisu Zamki Polskie http://www.zamkipolskie.hg.pl/

Toruń
Zamek wzniesiony przez Krzyżaków w XIII wieku. W 1545r. został zdobyty przez zbuntowanych mieszczan Torunia a w następnych latach rozebrany (przez długi czas w ruinach zamku były szańce obronne - później wysypisko śmieci).
Do dzisiaj zachowały się jedynie fundamenty zamku, resztki labiryntu murów parteru i piwnice. Co ciekawe - w dobrym stanie zachowało się gdanisko czyli średniowieczna latryna.
W Toruniu zwiedziliśmy także:
  • katedrę p.w. Św. Jana Chrzciciela i Św. Jana Ewangelisty (znajduje się w niej epitafium upamiętniające chrzest Mikołaja Kopernika)
  • kamienicę w której urodził się Mikołaj Kopernik
  • krzywą kamienicę
  • pomnik Mikołaja Kopernika w centrum Starego Miasta
  • plac - centrum Nowego Miasta
Więcej o ciekawostkach i zabytkach Torunia pod adresami:
http://www.iwi.dt.pl/torun/
http://pl.wikipedia.org/wiki/Toru%C5%84

Golub-Dobrzyń
Zamek wybudowany przez Krzyżaków w XIV wieku na wzniesieniu górującym nad miastem (Golub połączył się Dobrzyniem dopiero w połowie XXw.). Wielokrotnie przebudowywany utracił swój gotycki styl. W XVIIw. zamek był rezydencją Anny Wazówny.
W golubskim zamku od 35 lat odbywa się Międzynarodowy Turniej Rycerski (w lipcu) - szczegóły pod adresem http://www.mkt.pl/wizytowka.php?ID=101

Kowalewo Pomorskie
Zamek wzniesiony pod koniec XIIIw. - składał się z regularnego czteroskrzydłowego zamku właściwego na planie kwadratu oraz dwóch podzamczy. Był ściśle powiązany z fortyfikacjami miejskimi. Skrzydła zamku właściwego otaczały niewielki wewnętrzny dziedziniec z krużgankami. Nie jest dokładnie znany wygląd oraz lokalizacja i przeznaczenie poszczególnych pomieszczeń zamkowych. Zachowany dansker może sugerować że w skrzydle północnym mieściły się pomieszczenia mieszkalne. W skrzydle południowym natomiast znajdowała się kaplica o czym wspomina XVIII wieczna lustracja. Zamek właściwy od wschodu południa i zachodu otoczony był prze mur tworzący szerokie międzymurze. Wjazd na dziedziniec prowadził od strony podzamcza i był broniony przez wieżę. Podzamcza były otoczone własnymi murami wzmocnionymi basztami oraz fosą.
Jedyną widoczną pozostałością po zamku jest samotny filar gdaniska. Zamek rozebrano w XVIIIw. (część cegieł posłużyła do budowy kościół ewangelickiego wzniesionego na terenie podzamcza).

Radzyń Chełmiński
Zamek powstał nad brzegiem jeziora i składał się z trzech części: zamku konwentualnego oraz dwóch podzamczy. Zamek właściwy założono na planie regularnego czworoboku zbliżonego do kwadratu o boku 52 metrów na niewielkim naturalnym wzniesieniu. Do jego budowy użyto cegły jedynie fundamenty wykonano z kamieni narzutowych. W pierwszym okresie budowy powstały mury obwodowe z wysuniętymi przed lico smukłymi wieżyczkami w narożach oraz wysoki ośmioboczny stołp w pł-zach części dziedzińca.
Od 1800r. zamek był systematycznie niszczony. Z zamkowych cegieł wzniesiono wówczas wiele domów a nawet ratusz w Radzyniu. W latach trzydziestych XIX wieku na skutek protestów mieszkańców wstrzymano rozbiórkę zamku i przystąpiono do zabezpieczania ruin. Najlepiej zachowane jest południowe skrzydło zamku z dwoma narożnymi wieżyczkami (można na nie wejść i podziwiać piękne widoki).

Pokrzywno
Zamek wzniesiony przez Krzyżaków w latach siedemdziesiątych XIII wieku. Od 1454r. aż do pierwszych rozbiorów zamek znajdował się w granicach Poski. Zamek składał się z trzech części: zamku górnego wewnętrznego podzamcza zwanego zamkiem średnim oraz oddzielonego fosą rozległego podzamcza zewnętrznego. Najwcześniej wzniesiony zamek właściwy zajmował szczyt stromego wzgórza otoczonego z trzech stron wodą. Wjazd do niego prowadził przez podzamcze od strony wschodniej gdzie stromizna wzgórza była najmniejsza. Wokół dziedzińca tworzącego nieregularny wielobok powstało pięć lub sześć skrzydeł i wieża bramna. W pierwszej kolejności wzniesiono mury obronne oraz najstarsze północne skrzydło.
Z zamku pozostało niewiele. Na skraju drogi z Radzyna Chełmińskiego do Grudziądza zachowały się fragmenty bramy przedzamcza. Nieco w głębi znajduje się duży, ceglany spichlerz z XIVw.oraz fragmenty murów i zasypane piwnice.
Całość sprawia wrażenie miejsca zaniedbanego i zapomnianego.


powrót