Olsztyńska Strona Rowerowa http://www.rowery.olsztyn.pl/?r=113 Szlakiem pobożańskich kurhanów Mława-Janowiec Kościelny-Jagarzewo-Nidzica (64 km) Dariusz Felba <fedar at gazeta dot pl> :: 2006-05-16 22:21:52 Poboże to niewielka kraina historyczna na północnym skraju Mazowsza, z terytorium na zachód od górnego biegu Orzyca. Przodkowie obecnych mieszkańców osiedlali się tu od XIII w. Okolica jest bardzo ciekawa pod względem kulturowym. Tematem przewodnim opisanej poniżej trasy są ślady początków historii tych ziem, czyli pobożańskie kurhany. Najstarsze z nich pochodzą z epoki brązu. Uczniowie Gimnazjum w Janowcu Kościelnym, wspierani przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie i Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków w Olsztynie, otoczyli opieką wybrane stanowiska archeologiczne i wytyczyli "Szlak pobożańskich kurhanów". Wyruszam ze stacji PKP w Mławie. Z pn.-zach. skraju miasta kieruję się na pn. wschód, w kierunku lasu. Tam trafiam na oznakowany szlak rowerowy, który prowadzi mnie do wsi Krajewo z charakterystycznym jeziorkiem. Trzymając się obranego kierunku, za wsią ponownie wjeżdżam w las i wkrótce docieram do krajowej "siódemki" w okolicach wsi Uniszki. Zwiedzam Mauzoleum Żołnierzy Września 1939 r. zlokalizowane na pobliskim wzgórzu, a następnie drogą nr 7 dojeżdżam do wsi Kuklin. Tam odbijam na wschód. Na skraju wsi mijam drewniany kościół z 1754r. i po przejechaniu 2,5 km docieram do Wieczfni Kościelnej, gdzie oglądam neogotycki kościół z 1905r. Jadę dalej i w Załężu zjeżdżam na gruntową drogę prowadzącą do Bielaw. Na zach. skraju wsi Bielawy odnajduję pierwszy z kurhanów. Jest nieoznakowany, ale w centrum wsi ustawiono tablicę informacyjną dotyczącą obiektu. Na asfalt powracam w Nowej Wsi Wielkiej i kieruję się na północ. Wkrótce na skraju wsi Bukowiec Wielki wśród pól dostrzegam kolejny kurhan. Jest mocno zniszczony. Widoczne są pozostałości okopów i podorania. To zachęca mnie do przeczesania przeoranej ziemi - znajduję drobinki ciemnej ceramiki, pochodzącej być może z naczyń złożonych w kurhanie. Ok 1,5 km dalej szlak odbija na zachód. Przed wsią Pokrzywnica Wielka, tuż przy szosie znajduje się cmentarzysko społeczności rycerskiej z czasów Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego (XI - XII w.). Stamtąd już tylko przysłowiowy krok do Janowca Kościelnego, uznawanego za stolicę Poboża. Tam warto trochę czasu poświęcić na zwiedzanie neogotyckiego kościoła z 1910 r. oraz rzucić okiem na ustawioną w pobliżu tablicę informacyjną. Powracam na szosę, z której zjechałem w okolicach Bukowca i tuż za skrzyżowaniem natrafiam na następny kurhan. Jest ogromny, prawdopodobnie posadowiony na naturalnym wzgórzu. Dalej trasa skręca na pn. wschód. Za Szczepkowem Borowym zjeżdżam z asfaltówki w kier. wsi Smolany-Żardawy. W połowie drogi do wsi, w polu, dostrzegam ostatni z kurhanów na szlaku. Przy bliższych oględzinach na powierzchni odnajduję świetnie zachowany bruk kamienny. Dojeżdżam do Smolan i gruntową drogą, na skróty kieruję się do Zawad. Nad Jez. Zawadzkim tradycyjnie zatrzymuję się na posiłek, a potem ruszam do Jagarzewa. W lesie za Jagarzewem odnajduję jeszcze stary cmentarz żołnierzy z okresu I Wojny Światowej. Dalej pojechałem wgłąb poligonu, ale trasę proponuję zakończyć w Nidzicy. Łatwo tam dojechać asfaltową szosą biegnącą na zachód. Po drodze można odszukać ciekawostki wskazane w opisie trasy "Zdrojek" i na koniec zwiedzić nidzicki zamek. Miejscowości na trasie: Mława-Krajewo-Uniszki Zawadzkie-Kuklin-Wieczfnia Kościelna-Załęże-Bielawy-Nw. Wieś Wielka-Bukowiec Wielki-Pokrzywnica Wielka-Janowiec Kościelny-Szczepkowo Borowe-Smolany-Żardawy-Zawady-Jagarzewo-Muszaki-Więckowo-Módłki-Grzegórzki-Nidzica Inne trasy biegnące w pobliżu: Złote Góry, Dolina górnego Orzyca

powrót