Grudziądz

Zlokalizowana w głębi cmentarza wojennego (tzw. dolny cmentarz garnizonowy) przy ul. 18 Pułku Ułanów Pomorskich. Założona w 1945 roku, składa się ze 140 mogił. W punkcie centralnym kwatery ustawiono obelisk z czerwoną gwiazdą, na którym umieszczono tablicę z napisem.

"СЛАВА • ПАВШИМ ГЕРОЯМ • КРАСНОЙ АРМИИ • CZEŚĆ • POLEGŁYM BOHATEROM • ARMII CZERWONEJ •• GRUDZIĄDZ • 1945".

W kwaterze spoczywają żołnierze zmarli w szpitalu polowym, zlokalizowanym na Cytadeli. Prawdopodobnie w roku 1948, w czasie komasacji grobów wojennych, do kwatery przeniesiono zwłoki żołnierzy z grobów polowych, znajdujących się na terenie Grudziądza i okolic. Obok kwatery znajduje się Pomnik Wdzięczności, który stał dawniej na pl. Wolności w Grudziądzu. Został odsłonięty 1 maja 1946 r. W 1993 r. przeniesiono go na cmentarz wojenny.

Z prawej strony kwatery sowieckiej, przy ogrodzeniu cmentarza, znajduje się miejsce pochówku alianckich jeńców wojennych o nieustalonej tożsamości. Utworzono tam dwa pola grobowe, przedzielone pionową tablicą:

"POLEGŁYM ZA • WOLNOŚĆ NASZĄ i WASZĄ • ŻOŁNIERZOM ALIANCKIM • WIECZNA CZEŚĆ i CHWAŁA".

W latach 1940-1945, Niemcy przetrzymywali w Grudziądzu jeńców brytyjskich, francuskich, belgijskich, włoskich i prawdopodobnie amerykańskich. Po lewej stronie, od wejścia na cmentarz, znajduje się kwatera żołnierzy WP zmarłych w latach 1920-1939.

Źródło: Marian Żebrowski Żołnierskie groby na grudziądzkich cmentarzach (Kurier Grudziądzki 11/69, 2007)

Fot. Krzysztof Menel