Dąbrowa Tarnawacka

Położony na skraju lasu, przy drodze Zamość-Tomaszów Lubelski, po prawej stronie. Na planie litery "L", w centralnym miejscu, niedaleko bramy wejściowej, kopiec ziemny z wysokim, drewnianym krzyżem. Obok 6 mogił zbiorowych i 2 pojedyncze. Obramione betonowym krawężnikiem, z krzyżami ze sztucznego kamienia (na jednej z mogił krzyż drewniany, na mogiłach zbiorowych - po 4 krzyże). Pochowani są tu żołnierze polegli podczas I WŚ oraz żołnierze W.P. polegli 20 września 1939 roku. Po lewej stronie, przy mogiłach zbiorowych tablica z napisem:

"GROBY ŻOŁNIERZY POLSKICH POLEG- • ŁYCH w DĄBROWIE TOMASZOWSKIEJ • w DNIU 20.IX.1939r. w BITWIE Z NIEMCAMI • NA 5km. OD TOMASZOWA LUB."

Liczba pochowanych tu żołnierzy jest nieznana. Szacuje się, że jest to około 300 osób, żołnierzy i oficerów, w większości z 73 PP z Katowic (dowódca - ppłk Piotr Sosialuk) oraz jednostek z nim współdziałających (m.in. z 23 pułku artylerii lekkiej pod dowództwem ppłk Władysława Ryłko). Jednostki te wchodziły w skład śląskiej 23 DP, którą dowodził płk Władysław Powierza.

19 i 20 września pułki weszły do walki z lasu w Zielonem, w kierunku Szarowoli. Kilkakrotnie, ze zmiennym szczęściem, nacierały na pozycje nieprzyjaciela, obsadzone przez oddziały 4 dywizji lekkiej. Po opanowaniu wzgórza 318 i lasu w Dąbrowie, poszczególne jednostki doszły do szosy Zamość - Tomaszów Lub., a nawet opanowały północną część Sabaudii. Niestety około 9 rano 20 września jednostki Polskie dostały się w silny, krzyżowy ogień prowadzony przez czołgi i wozy bojowe z kierunku Tarnawatki (niemiecka 27 dywizja pancerna) oraz z kierunku Tomaszowa Lubelskiego (niemiecka 4 dywizja lekka). Wskutek czego natarcie utknęło. Na polu bitwy polegli m.in. d-ca I batalionu mjr Stanisław Woźniakowski, d-ca I kompanii kpt Zygmunt Krasnopolski, oraz służący w 23 PAL ppor. Jerzy Cott. Łącznie straty wyniosły około 60% stanów wyjściowych.

Źródło: Tablica informacyjna przy cmentarzu

Fot. Piotr Gapiński

TEODOR FICHNA z KATOWIC
ERNEST MULLA z KATOWIC
NIEZNANY
JAN MROZIK, ur. 1905r., z  LUBLINA
plut. STANISŁAW, ur. 1905r., ze SZCZĘKOWA
NIEZNANY
LUDWIK STERCZAK, ur. 1904r.
NIEZNANY
NIEZNANY
PIOTR PRAZUCH, ur. 1904r., z TARNOWA
ST. GWÓŹDŹ, ur. 1917r., 23 PAL
WINCENTY WEJMAN, ur. 1919r., z BĘDZINA