Leman

Zlokalizowany niedaleko wsi Leman. Na granitowym obelisku, zwieńczonym krzyżem, wyryto napis:

"TU • BOLSZEWICY • DNIA 25 SIER- • PNIA 1920 R. ZA- • MORDOWAŁY 47 • RODAKÓW. OBR- • ONCOM OJCZY- • ZNY STAWIAJĄ • RODACY Z AMERY- • KI Z HOUSATONIC • MAS. 8. CZEŚĆ IM".

Rankiem 25 sierpnia 1920 r., na oddział kowieńskiego pułku strzelców nocujący we wsi Leman, natarły oddziały kawalerii III Korpusu Konnego. Nie mogąc powstrzymać silniejszego nieprzyjaciela, Polacy rozpoczęli odwrót. Pluton składający się z 55 żołnierzy powstrzymywał nieprzyjaciela, dając możliwość wycofania się reszcie oddziału. Został jednak okrążony, a czterdziestu pięciu polskich żołnierzy bolszewicy zarąbali szablami.¹⁾ Ciała poległych i pomordowanych przewieziono do Kolna, gdzie zostali pogrzebani na cmentarzu katolickim. Dwóch żołnierzy wyznania mojżeszowego pochowano na cmentarzu żydowskim. Pod Lemanem zginęło także kilka osób cywilnych.

Źródła:

• Szymon Baron, Zarys historii wojennej 77-go pułku piechoty (1929)
• Jacek Karol Stachelski, Bitwa pod Lemanem w 1920 r.

Fot. Mariusz Proskień

Znajdują się na cmentarzu rzymsko-katolickim, po prawej stronie kaplicy cmentarnej.

Fot. Mariusz Proskień

Leopold Dąbkowski, zamordowany przez bolszewików w 1920 r.
Leopold Dębkowski, poległ w 1920 r.
Józef Lemański, lat 45, zamordowany przez bolszewików w 1920 r.