Grudziądz
Województwo kujawsko-pomorskie, powiat Grudziądz, gmina Grudziądz.
Lokalizacja: 53.4837N, 18.7536E [pokaż mapę]
Kwatera wojenna
Zlokalizowana na cmentarzu garnizonowym (tzw. cmentarz garnizonowy górny) przy ul. 18 Pułku Ułanów Pomorskich. Znajduje się po lewej stronie od wejścia głównego. Grzebano tu żołnierzy WP zmarłych w wyniku chorób i ran w szpitalach wojskowych w Grudziądzu w 1920 roku. Podczas walk w 1945 r. spisy cmentarne uległy zniszczeniu. Uszkodzonych zostało także wiele nagrobków. Przy porządkowaniu kwatery usunięto wszystkie nagrobki, a teren splantowano. W 1996 r., w punkcie centralnym kwatery, usypano kopczyk, na którym została umieszczona tablica z napisem:
”PAMIĘCI • OFICERÓW • I ŻOŁNIERZY • UCZESTNIKÓW • WOJNY POLSKO • BOLSZEWICKIEJ • 1920 – 1921 • ZMARŁYCH • W GRUDZIĄDZKICH • SZPITALACH •• GRUDZIĄDZANIE • A.D. 1996”.
Nie jest znana dokładna liczba pochowanych. Od stycznia do grudnia 1920 roku, w szpitalach wojskowych w Grudziądzu, zmarło co najmniej 170 żołnierzy WP, w tym kilku oficerów.
Na terenie cmentarza garnizonowego górnego znajdują się także groby żołnierzy armii pruskiej i niemieckiej, a także żołnierzy WP zmarłych w okresie międzywojennym.
Źródła:
- "Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920” (1934)
- Marian Żebrowski, "Żołnierskie groby na grudziądzkich cmentarzach", [w:] Kurier Grudziądzki 11(69) (2007)
2010-08-21
Fot. Krzysztof Menel
Mogiły wojenne
Znajdują się na cmentarzu wojennym (tzw. dolny cmentarz garnizonowy) w kwaterze wojskowej żołnierzy WP z lat 1920-1939. Są to groby żołnierzy, którzy zmarli w grudniu 1920 roku. Pogrzebano ich w rzędzie grobów przylegającym do ogrodzenia cmentarza, od strony ul. 18 Pułku Ułanów Pomorskich. Większość żołnierzy WP, zmarłych w 1920 roku w Grudziądzu, została pogrzebana na cmentarzu garnizonowym górnym.
Na cmentarzu wojennym spoczywają także alianccy jeńcy wojenni oraz żołnierze Armii Czerwonej polegli w 1945 roku.
2010-08-21
Fot. Krzysztof Menel
Spis poległych
Dudziński Edward, szer., 1 p.syb., zm. 27.12.1920 Figos [Figas] Józef, szer., 65 pp, zm.ch. 03.12.1920 Głąb Aleksander, saper, 3 komp. sap., zm. 14.12.1920 Król Edward, szer., 64 pp, zm.ch. 23.12.1920 Orzeł Stanisław, szer., 65 pp, zm. 07.12.1920 Zbierański Jan, zm. 08.12.1920
Dane pochowanych (nazwisko i imię, stopień wojskowy, przydział służbowy, przyczyna i data zgonu) zostały uzupełnione w oparciu o książkę "Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920" (1934). W nawiasach kwadratowych podane są dane spisane z tabliczek nagrobnych.