Domajewo
- Cmentarz wojenny

Domajewo

Województwo warmińsko-mazurskie, powiat działdowski, gmina Płośnica (miejscowość nie istnieje).
Heinrichsdorf, Ostpreussen, Kreis Neidenburg (- 1920).
Lokalizacja: 53.2721N, 20.0107E [pokaż mapę]

Cmentarz wojenny

Cmentarz wojenny z 1914 r. położony pomiędzy Płośnicą a stacją PKP Gralewo, około 3,5 km na północ od Płośnicy, w lesie, za mostkiem na rzece Płośniczance. W opracowaniu Dehnena określany jako Heinrichsdorf, Kriegerfriedhof im Walde. Założony na planie wydłużonego prostokąta, z wyraźnym podziałem na cztery kwatery rozdzielone alejkami. Kwatery bliżej drogi składają się z 4 rzędów po 4 nagrobki każda, dalsze z 7 rzędów po 2 nagrobki. Pierwotnie ogrodzony drewnianym płotem. W okresie międzywojennym pozostawał pod opieką władz polskich, a podczas okupacji pod nadzorem niemieckiej służby leśnej.

Według opracowania Dehnena, pochowano tu 32 żołnierzy armii niemieckiej (w tym 4 nieznanych z Gren.R. 4) i 370 żołnierzy armii rosyjskiej poległych 26 sierpnia 1914 r.¹⁾

Stan zachowania dobry. W latach 2007-2009 cmentarz oczyszczono i ogrodzono, alejki pomiędzy mogiłami wysypano drobnym tłuczniem. Wymieniono także betonowe nagrobki. Obok wejścia na cmentarz, od strony drogi, umieszczono głaz, na którym znajduje się tabliczka z napisem:

”TU SPOCZYWAJĄ • ŻOŁNIERZE • POLEGLI • W I WOJNIE • ŚWIATOWEJ”.

5 listopada 2010 roku na cmentarzu pochowano szczątki nieznanych żołnierzy poległych podczas pierwszej wojny światowej - odnalezione w okolicy Płośnicy. Cmentarz pozostaje pod opieką gminy Płośnica i nadleśnictwa Lidzbark.

Źródło: M. Dehnen, Die Kriegsgräber in Ostpreussen von 1914/15, Würzburg 1966, s. 41.

Zdjęcia archiwalne

Spis poległych

Hauptm. Patschkowski, Gren. R. 4
Leutn. von Domarus, Gren. R. 4
Vizef. Koschorrek, Gren. R. 4
Uffz. Norgel, Gren. R. 4
Uffz. [Zygmunt Zieliński?] Zilinski, Gren. R. 4, [† 26.8.1914]
Gefr. Blank, Gren. R. 4
Gefr. Schwerlich, Gren. R. 4
Gefr. Steiger, Gren. R. 4
Tamb. Grajewski, Gren. R. 4
Gren. Axenik, Gren. R. 4
Gren. Böhm, Gren. R. 4
Gren. Bordihn, Gren. R. 4
Gren. Braun, Gren. R. 4
Gren. Bresch, Gren. R. 4
Gren. Czuya, Gren. R. 4
Gren. Erit, Gren. R. 4
Gren. Grubert, Gren. R. 4
Gren. Kaper, Gren. R. 4
Gren. Meyer, Gren. R. 4
Gren. Neumann (Eugen), Gren. R. 4
Gren. Neumann  (Paul), Gren. R. 4
Gren. [Gustav] Piechotka, Gren. R. 4, [gef. 29.8.1914]
Gren. Reichmann, Gren. R. 4
Gren. Semmler, Gren. R. 4
Gren. Tuttas, Gren. R. 4
Gren. Weide, Gren. R. 4
Gefr. Duras, Inf. R. 44
Musk. Adam, Inf. R. 44

Lista poległych uzupełniona w oparciu o książkę: M. Dehnen, Die Kriegsgräber in Ostpreussen von 1914/15, Würzburg 1966, s. 41. W przypadku rozbieżności, w nawiasach kwadratowych podane są oryginalne inskrypcje spisane z archiwalnych zdjęć lub nagrobków.

¹⁾ Wg. relacji 78-letniego mieszkańca Płośnicy, w 1914 r. w okolicy nieistniejącego obecnie majątku Domajewo doszło do walki na bagnety. Po bitwie okoliczni mieszkańcy (w tym dziadek i ojciec opowiadającego) dostali polecenie zebrania ciał poległych żołnierzy. Zwożono je furmankami i grzebano pod nadzorem niemieckich wojskowych. Założono wtedy cmentarz wojenny z wieloma grobami indywidualnymi i mogiłami zbiorowymi (po 10-15 poległych). Rosjan pochowano w oddzielnych mogiłach. Na grobach ustawiono betonowe nagrobki z tabliczkami, na których przy nazwiskach były umieszczone miejsca pochodzenia pochowanych żołnierzy. Relacjonujący zapamiętał tylko jedno nazwisko: KOSIOREK z Lubawy. Po 1945 r. pozrywano wszystkie tabliczki. Na cmentarzu znajdował się styropianowy krzyż z napisem namalowanym czarną farbą: „ZYGMUNT ZIELIŃSKI • PODOF• (…) • POLEGŁ • 28.8.1914 • 95 P.P.” Nie wiadomo, kto go wykonał ani czy oznaczał faktyczne miejsce pochówku żołnierza.