Cieszyn

Znajduje się na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie. Na pomniku nagrobnym umieszczono tablicę z napisem:

”JAN • ŁYSEK • nauczyciel • żołnierz poeta • syn Ziemi • Cieszyńskiej • ur. w Jaworzynce • 7.7.1887 • poległ 5.11.1915 na • Polskiej Górze nad • Styrem jako dowódca • II Kompanii III Pułku • Piechoty Legionów • Polskich”.

Jan Łysek ukończył seminarium nauczycielskie w Cieszynie w 1908 r. Pracował następnie w szkołach ludowych w Datyniach Dolnych, Suchej Średniej i Jaworzu. Brał czynny udział w polskim życiu kulturalnym i społecznym Śląska Cieszyńskiego. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego i Macierzy Szkolnej Księstwa Cieszyńskiego, brał udział w amatorskim ruchu teatralnym jako aktor i reżyser. Publikował swoje wiersze na łamach "Zarania Śląskiego". Należał do Polowych Drużyn "Sokoła" i był jednym z organizatorów Legionu Śląskiego. Dowódca plutonu w 2 kompanii 3. pułku piechoty Legionów Polskich. Dn. 18.10.1914 r. mianowany podporucznikiem piechoty. Brał udział w walkach w Karpatach, na Bukowinie i w Besarabii. W lutym 1915 r. został ranny. Po dwutygodniowym pobycie w szpitalu objął dowództwo kompanii, a w marcu 1915 r. awansował do stopnia porucznika.

Poległ 5 listopada 1915 r. w natarciu na Polską Górę¹⁾. Pochowany na cmentarzu legionowym w Wołczecku. Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych.

W 1929 r. zwłoki por. Jana Łyska ekshumowano i po przewiezieniu do Cieszyna złożono na cmentarzu ewangelickim.

Źródło: Jan Łysek, [w:] Książnica Cieszyńska, dostęp 12.02.2014.

Fot. Jarosław Żurek

Fot. ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego

1-W-301-4 1-W-301-2 1-W-301-1 1-W-301-3

Pogrzeb por. Jana Łyska w 1929 r. w Cieszynie.