Białaszewo

Kamienny obelisk został ustawiony w 1915 r. Pod wizerunkiem żelaznego krzyża znajdowała się inskrypcja:

"HIER STARBEN • AM 20. FEBRUAR 1915 • DEN HELDENTOD • FÜRS VATERLAND • OBERST VON HAPPE, • RITTMEISTER VON BÜLOW • KOMMANDEUR UND ADIUTANT • DES • LANDWEHR-INFANTERIE-REGTS. • NR.76".¹⁾

Ok. 1924 r. po skuciu napisów kamień został wykorzystany jako podstawa przydrożnego krzyża. Ciało pułkownika von Happe zostało pochowane w Grajewie.

Źródło: Obelisk z Białaszewa, [w:] facebook.com, dostęp 2017-06-12

Kwatera wojenna znajduje się na cmentarzu parafialnym w Białaszewie. Pochowana jest tu nieznana liczba żołnierzy niemieckich oraz co najmniej pięćdziesięciu żołnierzy rosyjskich, poległych w latach 1914-1915. Na jednym z kamieni wyryto krzyż prawosławny oraz napis:

”FÜNFZIG • RUSSISCHE • KRIEGER”.²⁾

Nazwiska kilku żołnierzy L.I.R. 76, wyryte na kamieniach, znajdują się także na pomniku koło kościoła parafialnego w Białaszewie.

Fot. Grzegorz Bućko

Vizefeldwebel Gustav Buckentin, 3 Komp. Ldw. Inf. Rgt. 76, † 20.02.1915
Wehrm. Tohoff, Ldw. Inf. Rgt. 76, ranny 20.02.1915, zm. 21.02.1915
Ers. Res. Reuther [Kenther], Ldw. Inf. Rgt. 76, † 20.02.1915

Żołnierze Pion. Bataillon Fürst Radziwill Ostpreuss Nr 1, 1 Feld-Kompagnie:
Pion. Hermann Blöss, † 6 August 1915
Pion. Heinrich Eierdey, † 6 August 1915
Pion. Fritz Funk, † 6 August 1915
Pion. Ignatz Narewski, † 6 August 1915

Dane pochowanych zostały uzupełnione w oparciu o listę poległych Landwehr-Infanterie-Regiment Nr. 76 im Weltkriege dostępną w serwisie http://denkmalprojekt.org. W przypadku rozbieżności, w nawiasach kwadratowych umieszczone są informacje spisane z nagrobków.

Znajdują się po północnej stronie kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa, w obrębie kamiennego muru. Na pomniku umieszczono trzy tablice z nazwiskami żołnierzy niemieckich poległych w 1915 roku. Część z nich była pochowana przed pomnikiem. Obecnie brak jest śladów jakichkolwiek mogił, a kamienie nagrobne znajdują się na cmentarzu parafialnym w Białaszewie.

Większość żołnierzy upamiętnionych na tablicach służyła w Landwehr Infanterie Regiment 76 i innych pułkach 11 Landwehr Division, która walczyła w tym rejonie od lutego do sierpnia 1915 roku.

Żołnierze Landwehr Infanterie Regiment 76 polegli dn. 20.02.1915
Böge Hermann, Wehrmann
Borstelmann Wilhelm, Unteroffizier
Braasch Franz, Wehrmann
Carstensen Johannes, Wehrmann
Christian Peter, Ersatz-Reservist
Christophersen Jes, Ersatz-Reservist
Classen Emil, Ersatz-Reservist
Dunker Heinrich, Gefreiter
Ehlers Anton, Ersatz-Reservist
Erichsen Theodor, Ersatz-Reservist
Fischer Johann, Gefreiter
Flügel (Vogel Friedrich?), Ersatz-Reservist
Garstensen, Landsturmmann
Giesecke Albert, Kriegsfreiwilliger
Gilly Alfred, Ersatz-Reservist
Grell Adolf, Ersatz-Reservist
Güntrath Jacob, Ersatz-Reservist
Guwalski Peter, Wehrmann
Haar Diederich, Ersatz-Reservist
Hansen Hermann, Ersatz-Reservist
Heinz, Ersatz-Reservist
Heinzen, Ersatz-Reservist
Henneborn Willi, Ersatz-Reservist
Hildebrand Johann, Wehrmann
Holsing Wilhelm, Ersatz-Reservist
Jessen, Ersatz-Reservist
Kauffrinder August, Gefreiter
Kemme Wilhelm, Unteroffizier
Keniher, Ersatz-Reservist
Klassen, Ersatz-Reservist
Kohlmorgen Bernhard, Wehrmann
Köppen Julius, Wehrmann
Köster Karl, Kriegsfreiwilliger
Küchenmeister Hermann, Wehrmann
Kühn Franz, Ersatz-Reservist
Kunkel Anton, Ersatz-Reservist
Lafrentz Bernhard, Wehrmann
Lange Friedrich Wilhelm, Leutnant d. Res., 3 Kompanie
Lassen Hermann, Ersatz-Reservist
Lohmann Johannes, Ersatz-Reservist
Marholz Claus, Ersatz-Reservist
Meyer August, Wehrmann
Möller Emil, Ersatz-Reservist
Nielsen Heinrich, Ersatz-Reservist
Otto Jürgen, Ersatz-Reservist
Otto Wilhelm, Wehrmann
Paysen Nikolay, Ersatz-Reservist
Printz Hans, Ersatz-Reservist
Ruge Otto, Ersatz-Reservist
Reisner Franz, Wehrmann
Schneemann Heinrich, Gefreiter
Schacht Heinrich, Wehrmann
Schacht Wilhelm, Ersatz-Reservist
Schäferhoff Franz, Ersatz-Reservist
Schlichtenberg Hugo, Ersatz-Reservist
Schnoor Ersatz-Reservist
Schnorr [Schnor] Hugo, Ersatz-Reservist
Schümann, Ersatz-Reservist
Schwarz Gustaw, Vize-Feldfebel
Schwedt Adolf, Ersatz-Reservist
Sietz Emil, Wehrmann
Stage, Ersatz-Reservist
Sterly [Sterli] Johannes, Wehrmann
Strecker Wilhelm, Wehrmann
Tegtmeyer Heinrich, Ersatz-Reservist
Thomsen Heinrich, Ersatz-Reservist
Thomson Johannes, Ersatz-Reservist
Tohoff Johannes, Wehrmann
Vass, Ersatz-Reservist
Verklas, Wehrmann
Voss Max, Wehrmann
Wagner Richard, Ersatz-Reservist
Wassermann Hermann, Kriegsfreiwilliger
Wehrbein Heinrich, Ersatz-Reservist
Weidt Heinrich, Wehrmann
Werdt, Wehrmann
Wild Otto, Ersatz-Reservist

Rehberg August, Schütze, LIR 76, † 27.02.1915
Witt Dietrich, Ersatz-Reservist, LIR 76, † 06.03.1915
Becker Henry, Gefreiter, LIR 76, † 29.04.1915
Bardtenschlager Wilhelm, Ersatz-Reservist, LIR 76, † 15.05.1915
Wessels Wilhelm, Ersatz-Reservist, LIR 76, † 16.05.1915
Reich Alfred, Schütze, LIR 76, † 02.06.1915
Grümmert Richard, Gefreiter, LIR 76, † 06.07.1915
Helfrich Paul, Kriegsfreiwilliger, LIR 76, † 06.07.1915
Preusler Heinrich, Ersatz-Reservist, LIR 76, † 06.07.1915
Wicke Johann, Wehrmann, LIR 76, † 06.07.1915
Wolters Georg, Wehrmann, LIR 76, † 09.07.1915
Dajek Albert,Schütze, LIR 76, † 21.07.1915

Cronwaldt, Kriegsfreiwilliger, Kgl. Preuss. Pionier Bataillon 1, † 20.02.1915
Förtsch, Sanitats Unteroffzr., Kgl. Preuss. Landw. Inf. Regt. 75, † 20.02.1915
Böckl, Kanonier, K.u.K. Österreich-Ungarischen Mörserbatterie 8, † 26.02.1915
Plesser, Kraftfahrer, K.u.K. Österreich-Ungarischen Mörserbatterie 7, † 28.02.1915
Jaschick, Unteroffizier, Kgl. Preuss. Mörser-Batl. Königsberg, † 28.02.1915
Böhm, Wehrmann, Kgl. Preuss. Inf. Regt. 147, Ers. Batl. 1, Feld-Komp., † 06.03.1915
Marquardt, Kanonier, Kgl. Preuss. Reg. Füssartillerie Regt. 1, † 08.03.1915
Fiedler, Obergefreiter, Kgl. Preuss. Reg. Füssartillerie Regt. 1, † 29.04.1915
Grach (Crach?), Ersatz-Reservist, Kgl. Preuss. Landw. Inf. Regt. 18, † 21.05.1915
Kaufel, Landsturmmann, Kgl. Preuss. Landst. Bat. Lötzen 1, † 21.05.1915
Braun, Unteroffizier, Kgl. Preuss. Landw. Inf. Regt. 18, † 13.07.1915

Dane większości upamiętnionych na tablicach zostały uzupełnione w oparciu o listę poległych Landwehr-Infanterie-Regiment Nr. 76 im Weltkriege dostępną w serwisie http://denkmalprojekt.org. W przypadku rozbieżności, w nawiasach kwadratowych umieszczone są informacje spisane z nagrobków.