Kampinos

Znajduje się na cmentarzu w Kampinosie, po lewej stronie alei głównej. Na grobie rodzinnym umieszczono tablicę z napisem:

"Ś. † P. • STANISŁAW PAWLAK • URODZONY DNIA 30 GRUDNIA 1891 R. • POLEGŁ ŚMIERCIĄ BOCHATERSKĄ • W LASACH ARGOŃSKICH • NA FRONCIE FRANCUZKIEM, • JAKO ŻOŁNIERZ ARMI AMERYKAŃSKIEJ • DNIA 1 LISTOPADA 1918 R. •• WIECZNE ODPOCZYWANIE RACZ • MU DAĆ PANIE.¹⁾"

Stanisław Pawlak urodził się dn. 30.12.1891 r. we wsi Wiejca. Służył w stopniu szeregowego (nr identyfikacyjny 1737222) w kompanii E 311 pułku piechoty. Pułk ten wchodził w skład 78 Dywizji Piechoty. Private Pawlak zmarł dn. 01.11.1918 od ran odniesionych w walkach pod miejscowością Grandpré i został tam pochowany trzy dni później. W marcu 1919 r. ciało ekshumowano i przeniesiono na Argonne American Cemetery w Romagne-sous-Mountfaucon. Dn. 01.06.1921 r. szczątki powtórnie ekshumowano, a następnie zapieczętowaną trumnę wysłano do portu w Antwerpii. W marcu 1922 r. siedemnaście trumien ze szczątkami poległych żołnierzy armii amerykańskiej zostało wysłanych do Gdańska na statku „Pomerol”. 10.04.1922 r. trumny przybyły transportem kolejowym do Warszawy. Trumnę ze szczątkami Stanisława Pawlaka przywieziono do m. Teresin, gdzie w dn. 26.04.1922 r. odebrał ją Ignacy Pawlak, ojciec żołnierza.

Po lewej stronie alei głównej znajduje się kwatera wojenna z 1939 roku, a w głębi cmentarza mogiła powstańców 1863 roku.

Źródło: Danuta Piątkowska, Wiesława Piątkowska-Stepaniak, „Polski akcent w American Expeditionary Forces. Historie prawdziwe, fascynujące i prawie zapomniane” (Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2022), str. 225-226.

Fot. Krzysztof Menel

Fot. National Archives Card Register of Burial of Deseased American Soldiers (NAID 109098448) i „Kurjer Warszawski”