Gąbin

Położony przy ul. Cmentarnej w Gąbinie, pomiędzy metalowym ogrodzeniem cmentarza żydowskiego i murem cmentarza katolickiego. W punkcie centralnym cmentarza znajdują się pozostałości pomnika. Zachował się jeden nagrobek żołnierza niemieckiego z następującym napisem:

„Untffz. Wilh. Buchholz • Inftr. Regt. 43. 2. Komp. † 28.11.1914”.

Na cmentarzu spoczywają żołnierze armii niemieckiej i armii rosyjskiej, w większości zmarli od ran w niemieckich lazaretach wojskowych działających na terenie Gąbina. Według informacji zawartych w książce „Dzieje Gąbina do roku 1945” na cmentarzu wojennym spoczywało 101 żołnierzy niemieckich. Z danych niemieckich z lat trzydziestych XX w. wynika, iż w Gąbinie były wówczas dwa cmentarze wojenne. Na pierwszym, znajdującym się koło cmentarza żydowskiego, spoczywało 134 żołnierzy niemieckich i 23 żołnierzy rosyjskich. Na drugim cmentarzu pochowano 103 żołnierzy niemieckich. W wyniku porozumienia polsko-niemieckiego w Gąbinie miał powstać zbiorczy cmentarz wojenny, który docelowo miał pomieścić szczątki ok. 2500 żołnierzy z likwidowanych mniejszych cmentarzy założonych podczas I wojny światowej.

W maju 2015 r. Stowarzyszenie Tradytor, przy współudziale pracowni „GEOEXPRES”, przeprowadziło pomiary geodezyjne terenu cmentarza. Policzono również ilość mogił, których pozostałości były jeszcze widoczne. Ustalono, iż na cmentarzu znajdowało się co najmniej 140 mogił indywidualnych i 7 dużych mogił zbiorowych.

Źródła:

• Janusz Szczepański, „Dzieje Gąbina do roku 1945” (wyd. PWN 1984), str. 228
• Forum Stowarzyszenia Tradytor, dostęp 19.08.2022
• Informacje przekazane przez p. Grzegorza Gołębiewskiego

Fot. Grzegorz Gołębiewski

Res. Reinhold ANDERS, Gren. Reg. 119, 9 Komp., † 08.12.1914
Ers. Res. Albert ARMBRUSTER, Gren. Reg. 119, 7 Komp., † ??.??.1915
Krgsfr.Franz BALLNATH - Gren. Reg. 1, 2 Komp., † ??.??.1914
Musk. Johannes BÄUERLE, Inf. Reg. 125, 10 Komp., † 09.12.1914
Uttfz. d. Res. Gottlob BELLON, Inf. Reg. 121, 4 Komp., † 1914/1915
Hermann BIER (?), Füs. Reg. 122, 11 Komp., † 1914/1915
Heinrich BLISGINNIS (?), Gren. Reg. 1, 4 Komp., † ??.12.1914
Philipp BRAND, Füs. Reg. 122, 6 Komp., † 1914/1915
Ers. Res Gustaw BRASCHKAT, Inf. Reg. 43, 6 Komp., † 1914/1915
Utffz. Wilhelm BUCHHOLZ, Inf. Reg. 43, 2 Komp., † 28.11.1914
Gefr. Walter BUCHMAN, Feld. Art. Reg. 16, 3 Batr., † 1914/1915
Krgsfr. August BUNDT, Gren. Reg. 1, 2 Komp., † 1914/1915
Ers. Res. Robert CRAIß, Inf. Reg. 121, 5 Komp., † 1914/1915
Gefr. Hermann DITTMAR, Jäg. Reg. z. Pferde 3, 3 Esk., † 1914/1915
Jäger Herman DRANGUSCH, Res. Jäg. Batl. 3, 1 Komp., † ??.??.1915
Musk. Albert DUß (DUSS), Inf. Reg. 125, 7 Komp., † 05.12.1914
Wehrm. Gottlieb EHMANN, Inf. Reg. 121, 4 Komp., † ??.02.1915
Ers. Res. Karl FRENZ, Inf. Reg. 121, 4 Komp., † ??.??.1915
Ers. Res. August FRISCH, Füs. Reg. 122, 5 Komp., † ??.??.1915
Krgsfr. Ewald FRISCHE, Inf. Reg. 43, 5 Komp., † 27.11.1914
Ul. Paul Edward GATZ, Ulan. Reg. 8, 3 Esk., † 1914/1915
Hermann GNASS / GNAß(?), Inf. Reg. R. d. G. 1, † 1914/1915
Heinrich GRECK, Res. Inf. Reg. 119, 3 Komp., † 1914/1915
Musk. Karl GROß (GROSS), Inf. Reg. 125, 7 Komp., † 08.12.1914
Res. Paul GROSSE, Res. Inf. Reg. 8, 7 Komp., † 1914/1915
Ers. Res. Paul GRUHLER - Gren. Reg. 119, 11 Komp., † 20.12.1914
Paul GUNOLD, Drag. Reg. 14, 4 Esk., † 03.02.1915
Gefr. Karl HÄRING, Inf. Reg. 121, 3 Komp., † ??.??.1915
Uttfz. d. Res. Heinrich HARTMANN, Gren. Reg. 119, 7 Komp., † 11.12.1914
Gefr. Anton HEROLD, Inf. Reg. 121, 11 Komp., † 1914/1915
Ers. Res. Paul HERRMANN, Inf. Reg. 121, 11 Komp., † 11.12.1914
Res. Alfred HINDERER, Gren. Reg. 119, 10 Komp., † 04.12.1914
Gustaw HORNUNG, Inf. Reg. 43, † 1914/1915
Utffz. Heinrich KIENOLTH, Res. Inf. Reg. 18, 1 Komp., † 21.11.1914
Offz. Stellv. Alfred KIKUL, Inf. Reg. 59, 8 Komp., † ??.11-12.1914
Kan. Emil KISSELUS, Feld. Art. Reg. 16, 3 Batr., † 1914/1915
Res Robert KNAPP, Inf. Reg. 121, 4 Komp., † ??.??.1915
Gefr. Paul KÖHLER, Füs. Reg. 122, 4 Komp., † 1914/1915
Feldw. Otto KOKSCHT, Inf. Reg. 41, 10 Komp., † 1914/1915
Wehrm. Christian KOPP, Inf. Reg. 121, 8 Komp., † 13.12.1914
Musk. Alex KREFT, Res. Inf. Reg. 1, 9 Komp., † ??.11-12.1914
Fritz KROHN, 3 Ldst. Esk. II AK, † ??.10.1914
Sold. Robert KRÜGER, Arm. Batl. 50, † 1914/1915
Musk. Albert KUBE, Res. Inf. Reg. 1, 9 Komp., † ??.11-12.1914
Ldstm. August KUBE, 1 Ldst. Inf. Batl. Görlitz V/25, 2 Komp., † 1914/1915
Ers. Res. Albert KÜHL. Ldw. Inf. Reg. 10, 6 Komp., † 1914/1915
Ers. Res. Karl LANGJAHR, Füs. Reg. 122, 6 Komp., † 1914/1915
Offz. Stellv. Hermann LEHRMANN, Inf. Reg. 59, 8 Komp., † 1914/1915
Oberarzt Dr. Franz LOCHER, Feld. Art. Reg., 29, II Abt., † 22.12.1914
Wehrm. August LOSCH, Gren. Reg. 1, 9 Komp., † 1914/1915
Musk. Karl LUBBENOW, Res. Inf. Reg. 1, 12 Komp., † ??.11-12.1914
Gefr. Oskar JUNG - Feld. Art. Reg. 16, 3 Batr., † ??.11-12.1914
Res. Hermann MANGELSDORF, Res. Inf. Reg. 35, 4 Komp., † 24.12.1914
Res. Hermann Meyer - Gren. Reg. 1, 10 Komp., † 21.11.1914
Arm. Sold. Johann MICKWAUSCHK, Arm. Batl. 33, 3 Komp., † 25.04.1915
Konrad MIEHLKE, 3 Ldst. Esk. II AK, † ??.10.1914
Ers. Res. Karl MITTER, Inf. Reg. 125, 1 Komp., † 09.12.1914
Gefr. Eugen MÜHLEISEN, Gren. Reg. 119, 3 Komp., † 21.12.1914
Res. Paul NÄGELE, Füs. Reg. 122, 11 Komp., † 1914/1915
Res. Eduard PIEPANZ, Inf. Reg. 18, 10 Komp., † 1914/1915
Wehrm. Ludwig PIRRUNG, Ldw. Inf. Reg. 10, 10 Komp., † 1914/1915
Utffz. Hermann PLOCHER, Gren. Reg. 119, 4 Komp., † 06.12.1914
Wehrm. Karl RADIX, Res. Inf. Reg. 18, 1 Komp., † 1914/1915
Ers. Res. Wilhelm RAPP, Inf. Reg. 125, 4 Komp., † 10.12.1914
Wehrm. Karl RAßMUS (RASMUS), Ldw. Inf. Reg. 10, 10 Komp., † 1914/1915
Tamb. Wilhelm RECK, Gren. Reg. 1, 4 Komp., † 1914/1915
Gefr. Paul REISINGER, Inf. Reg. 121, 12 Komp., † ??.??.1915
Utffz. d. L. Bernhard RITTEL, Inf. Reg. 43, 10 Komp., † 28.11.1914
Musk. Friedrich ROSER (RÖSER), Inf. Reg. 121, 3 Komp., † 1914/1915
Ers. Res. Karl RUEß, Inf. Reg. 121, 9 Komp., † ??.??.1915
Walter SANIO, Ers. Inf. Reg. Keller, 5 Komp., † 1914/1915
Wehrm. Friedrich SCHATZ, Inf. Reg. 121, 8 Komp., † ??.??.1915
Ers. Res. Martin SCHECKENBACH, Inf. Reg. 121, 9 Komp., † 1914/1915
Gefr. Werner SCHELLONG, Gren. Reg. 1, 4 Komp., † 1914/1915
Res. Otto SCHIEFER, Inf. Reg. 43, 3 Komp., † 1914/1915
Ldstm. Bruno SCHIER, 1 Ldst. Inf. Batl. Görlitz V/25, 2 Komp., † ??.??.1914
Res. Friedrich SCHLINGMANN, Res. Inf. Reg. 83, 8 Komp., † 1914/1915
Res. August SCHMIDT, Res. Inf. Reg. 116, 6 Komp., † 12.12.1914
Uttfz. d. Res. Franz SCHNEIDER, Inf. Reg. 121, 1 Komp., † 06.12.1914
Krgsfr. Christian SCHNELL, Füs. Reg. 122, 8 Komp., † 1914/1915
Hermann SCHREINER, Inf. Reg. 18, 5 Komp., † 1914/1915
Wehrm. Willy SCHULZ, Inf. Reg. 48, 7 Komp., † 28.12.1914
Utffz. d. L. Otto SCHULZ, Inf. Reg. 43, 3 Komp., † 1914/1915
Res. Karl SCHWENGER, Inf. Reg. 121, 11 Komp., † ??.??.1915
Johann SELMIKEIT, Inf. Reg. R.. d. G. 1, † 1914/1915
Major Hans SPALDING, Res. Inf. Reg. 1, III Batl. Stab, † ??.??.1914
Julius STAMMER, Füs. Reg. 122, 4 Komp., † 1914/1915
Vzfeldw. Joseph STEINHOFF, Inf. Reg. 168, 2 Komp., † 1914/1915
Ers. Res. Albert STETTNER, Inf. Reg. 125, 10 Komp., † 06.12.1914
Krgsfr. Anton STORR, Inf. Reg. 125, 10 Komp., † 09.12.1914
Gustaw TILTMANN, Inf. Reg. 43, 10 Komp., † 28.11.1914
Musk. Friedrich VÖGELE, Inf. Reg. 125, 6 Komp., † 14.12.1914
Ludwig WAHLE, Füs. Reg. 122, 7 Komp., † 1914/1915
Ers. Res. Georg WAIDELICH, Inf. Reg. 125, 7 Komp., † 10.12.1914
Musk. Johann WASCHKA, Inf. Reg. 43, 10 Komp., † ??.11-12.1914
Gefr. d. Res. Karl WENDEL, Inf. Reg. 121, 6 Komp., † ??.??.1915
Musk. Gottlieb WESELIN, Inf. Reg. 121, 5 Komp., † ??.??.1915
Johann WILKE(?),Inf. Reg. 59, 5 Komp., † ??.??.1915
Füs. Karl WINKLE, Füs. Reg. 122, 2 Komp., † 10.12.1914
Kan. Erich Alfred WOPP, Feld. Art. Reg. 16, 3 Batr., † ??.11-12.1914
Utffz. REINHOLD (?),1 Ldst. Inf. Batl. Görlitz V/25, 5 Komp., † 1914/1915

Dane pochowanych (imię, nazwisko i jednostka wojskowa) pochodzą z Akt miasta Gąbina (Archiwum Państwowe w Płocku, sygn. 559). Zostały zweryfikowane i uzupełnione na podstawie Preußische Verlustlisten i Württembergische Verlustlisten z lat 1914-1917.