Lipowiec Kościelny

Pomnik na mogile powstańców z oddziału kpt. Jana Fryderyka Ewalda Wandla. Mogiła znajduje się na cmentarzu parafialnym. Na pomniku tablica z napisem:

"POWSTAŃCOM 1863 R. • ŻOŁNIERZOM WRZEŚNIA • MIESZKAŃCOM GMINY LIPOWIEC • POLEGŁYM, ZAGINIONYM I • POMORDOWANYM W LATACH • 1939-1945 • SPOŁECZEŃSTWO GM. LIPOWIEC • W 40-TĄ ROCZNICĘ PRL • 1984".

Poniżej wmurowany głaz z pomnika wystawionego w 1935 r. z napisem:

"BOHATEROM • POWSTANIA STYCZNIOWEGO • STRZELCY • 1863 – 1935 r".

Trzystuosobowy oddział kpt. Wandla został sformowany w Prusach Wschodnich z ochotników pomorskich i lubawskich. W nocy z 29 na 30 marca 1864 r., podczas przeprawy przez graniczną rzekę Działdówkę, został zaatakowany przez wojska pruskie. Atak został odparty. 31.03.1864 r. w okolicach Kęczewa powstańców zaatakowały wojska rosyjskie dowodzone przez esauła Dukmasowa i Aksentiewa. Oddział powstańczy został rozbity, stracił 17 (lub 19) zabitych, 8 rannych i 58 wziętych do niewoli. Dowódca oddziału, kpt. Wandel ps. "Bruder" został rozstrzelany w Mławie. W 1939 r. w mogile powstańców pochowano nieznanych żołnierzy WP.

Źródło: Tadeusz Swat "Gloria Victis. Mogiły poległych z okresu Powstania Styczniowego 1863-1864 roku na ziemiach polskich" (2004)

Fot. Dariusz Felba

Fot. Krzysztof Menel