Krzywosądz

Zlokalizowana na skraju lasu krzywosądzkiego, niedaleko wsi Borowo. Pogrzebano tu 18 (?) powstańców poległych 19.02.1863 r.

W lutym 1863 r. przybył do dworu w Krzywosądzu gen. Ludwik Mierosławski wraz z 60-80 osobami, głównie z emigracji. Zebrało się 96 powstańców uzbrojonych w 18 sztuk broni myśliwskiej, kilka rewolwerów i 52 kosy. W dn. 19.02.1863 r. oddział powstańczy został zaatakowany przez Rosjan (3 roty piechoty z pułku donieckiego, 110 kozaków i objezdczyków) dowodzonych przez płk Schiller-Schuldnera. Powstańcy bronili się na skraju lasu krzywosądzkiego, skąd mimo kontrataków zostali wyparci. Wycofali się w kierunku wsi Dobre, gdzie doszło do dalszych walk.

Źródła:

• Stanisław Zieliński "Bitwy i potyczki 1863-1864" (1913)
• "Z dziejów powstania styczniowego na Kujawach i Ziemi Dobrzyńskiej" pod red. Sławomira Kalembki (1989)

Fot. Krzysztof Menel

Umieszczona w sierpniu 1874 r. na zewnętrznej ścianie prezbiterium kościoła parafialnego w Krzywosądzu. Upamiętnia Alfonsa Mauersbergera poległego dn. 19.02.1863 r. Obok kościoła znajduje się dawny dwór (kwatera gen. Ludwika Mierosławskiego, obecnie plebania), w którym bronili się powstańcy.

Fot. Krzysztof Menel

Celiński, major
trzej bracia Czajkowscy – Antoni, Marian i N.
Gay Stanisław, student szkoły inżynierskiej w Liège
Hegel, student z Warszawy
Jakowicki
Janowski Władysław
Kobyliński
Kozłowski
Krosnowski, były profesor szkoły batignolskiej
Krzesimowski (Buski), kpt.
Mauersberger Alfons
Messner
Miecznikowski, student szkoły inżynierskiej w Liège
Muchowski, kpt.
Plewiński, student szkoły inżynierskiej w Liège
Wasiłowski Jan, student (brat pisarki Marii Konopnickiej)
Żurkowski Stanisław, student szkoły inżynierskiej w Liège

Dane pochowanych (nazwisko, imię, stopień wojskowy, itd.) zostały opracowane głównie w oparciu o książkę: Stanisław Zieliński "Bitwy i potyczki 1863-1864" (1913).