Województwo warmińsko-mazurskie, powiat iławski, gmina Lubawa.
Löbau, Westpreussen, Kreis Löbau (- 1920).
Lokalizacja: 53.5027N, 19.7499E [pokaż mapę]
Na początku października 1831 roku ostatni wódz naczelny powstania listopadowego - gen. Maciej Rybiński - przekroczył, wraz z dowodzonymi przez siebie oddziałami (korpusem), granicę Królestwa Polskiego z Królestwem Prus. Żołnierze polscy zostali internowani w przygranicznych miejscowościach, m.in. w Brodnicy i Lubawie, gdzie niektórzy z nich zmarli z powodu odniesionych ran i chorób. Spoczęli oni w zbiorowej mogile przy drodze prowadzącej do wsi Mortęgi (w pobliżu zbiegu dzisiejszych ulic Gdańskiej i Dworcowej).
W 1995 roku, w miejscu pochówku wystawiono pomnik-stelę ustawioną na niewielkim, schodkowym podwyższeniu. Na pamiątkowej płycie inskrypcja:
"INTERNOWANYM ŻOŁNIERZOM • POWSTANIA LISTOPADOWEGO • Z ODDZIAŁU GENERAŁA RYBIŃSKIEGO • ZMARŁYM NA CHOLERĘ JESIENIĄ 1831 ROKU • I TU POCHOWANYM W 75 ROCZNICĘ • POWROTU ZIEMI LUBAWSKIEJ DO POLSKI •• 1995 LUBAWIACY".
Źródło: Michał Młotek, Żołnierze generała Rybińskiego w Lubawie
Fot. Krzysztof Menel
Fot. Radosław Nojman