Olsztyńska Strona Rowerowa http://www.rowery.olsztyn.pl/?r=23 Wzdłuż północnej granicy I Braniewo-Lipowina-Żelazna Góra-Lelkowo-Pieniężno (70 km) Piotr Jurkiewicz <jury at fr dot pl> :: 2001-07-14 08:14:37 Braniewo (Braunsberg) Miasto, siedziba władz powiatu i gminy. Umiejscowione w północnej części Równiny Warmińskiej nad dolnym brzegiem rzeki Pasłęki w północnej części historycznej Warmii Braniewo jest najstarszym miastem na Warmii, pierwsza wzmianka o nim znalazła się w trakcie dzierzgońskim z 7 lutego 1249 roku. Biskup Anzelm w połowie XIII wieku zbudował tu katedrę pod wezwaniem św. Andrzeja. Dzisiejszy kościół jest obiektem późno gotyckim z XIV-XV wieku, orientowany, zbudowany z cegły. Ostatnia wojna przyniosła całkowite zniszczenie tego kościoła, został jednak odbudowany (prace ciągle trwają), pierwsza msza po wojnie odprawiona została 25 grudnia 1981 roku. Ołtarz główny kościoła datuje się na połowę XVIII w., dwa boczne na połowę XVII w., chrzcielnicę oraz ambonę na XVIII w. Innym pięknym zabytkowym kościołem jest kościół św. Antoniego początków XIX wieku, najpierw ewangelicki a po wojnie przejęty przez administracje katolicką. z początku XVI wieku pochodzi kaplica św. Trójcy- dawniej kościół parafialny Nowego Miasta Braniewa- którą po zniszczeniach od pożarów konsekrowano dwukrotnie: w roku 16584 i 1702. kaplica służy wiernym obrządku grecko-katolickiego. We wnętrzu zachowały się dwa obrazy z XVII wiek: Biczowanie Chrystusa oraz Kamienowanie Św. Szczepana i późno gotycki krucyfiks z początku XVI wieku. Na północny zachód od Braniewa w odległości 1 km przy rzece Pasłęka znajduje się jeszcze jeden zabytkowy kościół, kościół ku czci św. Krzyża z 1 połowy XVIII wieku. Wzniesiony na planie krzyża greckiego z kopułą na skrzyżowaniu kościół barokowy zbudowany został na miejscu, jak podaje legenda, gdzie w roku 1626 żołnierze szwedzcy postrzelili Wizerunek Ukrzyżowanego, który wisiał na dębie. Z miejsc postrzelonych miała popłynąć krew, co zapoczątkowało kult tego obrazu. Na uwagę zasługują dwie rzeźby znajdujące się w portalu świątyni - Chrystusa i Matki Boskiej, autorstwa Jana Krystiana Schmidta. Dzisiaj opiekę nad kościołem obejmują oo. redemptoryści. W południowo- wschodniej części miasta, obok kościoła parafialnego znajdują się pozostałości zamku biskupiego z XIII wieku W okolicach Braniewa przebiega dawna autostrada niemiecka: Berlin-Królewiec ciągnąca się aż do samej granicy polsko-rosyjskiej, utrzymana w bardzo dobrym stanie i przygotowywana powoli do nowego otwarcia. Chyba jedyna tego typu droga w Europie, po której można (jeszcze) poruszać się rowerami. Przy drodze do Fromborka, 2km od miasta znajduje się wielki cmentarz żołnierzy radzieckich III Frontu Białoruskiego. Pochowano tutaj 31 tys. poległych w walkach w marcu 1945 r. Tutaj: szpital, hotel, restauracje, bary, kawiarnie, ZOO, PKP, PKS. Rudłowo Pozostałość dawnego zespołu pałacowego, usytuowana około 1 km na południowy wschód od Braniewa. Pałac, obecnie w ruinie usytuowano na wzniesieniu. Zachował się duży neogotycki spichlerz, usytuowany po stronie południowo- zachodniej pałacu. Lipowina (Lindenau) Majątek (gmina Braniewo) na pograniczu Równiny Warmińskiej i Wzniesień Górowskich, 12 km od Braniewa. W okolicach miasta znajdują się pozostałości zespołu pałacowo-pakowego z kompleksem gospodarczym. Pałac wzorowany jest na był na budowli dla Fryderyka Wilhelma I w Królewcu. Można doszukać się jeszcze resztek z bogatej dekoracji sztukatorsko-murarskiej. Pałac istniał do lat 80 dwudziestego wieku, niestety pożar zmienił to miejsce w ruinę. Kościół powstały na początku lat 80, adoptowano na kościół dom mieszkalny. Tutaj: PKS. Żelazna Góra Wieś (gmina Braniewo) położona ok. 18 km na wsch. od Braniewa ( 4 km od granicy z Rosją). Miejscowość lokowano w 1308 roku. Kościół Świętej Rodziny położony malowniczo na wzniesieniu zbudowany został w XVI wieku, w czasie reformacji kościół zajęli protestanci, w czasie II Wojny Światowej został całkowicie zniszczony, ale ostatnio został ponownie odbudowany. Ciekawe wnętrze kościoła, ołtarz główny barokowy z 1700, boczne ściany wyłożone polnymi kamieniami (umieszczone są na nich tablice nagrobkowe z końca XIX wieku). Tutaj: PKS, poczta, ośrodek zdrowia, punkt apteczny. Jarocin Chcesz zobaczyć pustkowie? Znajdziesz je tam i bardzo ciekawe pozostałości poniemieckie, np.: stare słupy wysokiego napięcia - te betonowe konstrukcje wyglądają po prostu niesamowicie. Droga wzdłuż granicy, którą możecie znaleźć na niektórych mapach już nie istnieje - została utopiona w lesie i szuwarach. Lelkowo Kościół filialny NMP Królowej Polski zbudowany na początkach lat 90. Łajsy (Layss) Wieś (gmina Pieniężno) położona na północny wschód od Pieniężna lokowana w 1304. Przepiękny kościół pod wezwaniem św. Mikołaja z XIV wieku, konsekrowany przez kardynała Stanisława Hozjusza. Piękne barkowe wyposażenie, ołtarz główny z XVII wieku. Dwa ołtarze boczne są neobarokowe z połowy XIX wieku. Dzwon gotycki z XIV wieku. Stąd pochodził założyciel Olsztyna - Jan z Łajs. Tutaj: PKS, PKP Pieniężno 3km, Poczta. Przy drodze Łajsy-Pieniężno mieści się miniskansen gromadzący stare maszyny rolnicze oraz eksponaty kultury ludowej. Zwiedzaniu towarzyszy para kuzek. Pieniężno (Melzak, Mehlsack) Miasto, siedziba Urzędu Miasta i Gminy w południowo- zachodniej części Wzniesień Górowskich, nad dopływem Pasłęki, rzeką Wałszą. Pierwotna osada założona została w 1282 roku, lokacja miasta miała miejsce dopiero w 1312 roku. Po II wojnie Świtowej miejscowość utraciła prawa miejskie na wskutek ogromnych zniszczeń poczynionych przez wojnę ( 80% miasta zmieniło się w ruinę) dopiero w 1973 odzyskała prawa miejskie. Obecną nazwę miasto zawdzięcza redaktorowi i wydawcy „Gazety Olsztyńskiej” Sewerynowi Pieniężnemu. Znajdziemy tutaj pseudogotycką świątynię powstałą pod koniec XIX wieku na bazie kościoła gotyckiego z XIV wieku. Z dawnej budowli zachowała się wieża, nadbudowana o wysoką kondygnację dzwonów i zwieńczenie. W północno-zachodniej części miasta na wysuniętym stromym cyplu opadającym skarpami na rzece Walszy, znajdują się pozostałości zamku kapituły warmińskiej wzniesionego w 1 połowie XIV wieku. Zachował się właściwy dom mieszkalny, w XVII w. Przebudowany i zwieńczony barokowymi szczytami; w XIX w. częściowo rozebrany. Po 1945 odbudowany. W latach 1517 i 1519 w zamku rezydował okresowo Mikołaj Kopernik, skąd wjeżdżał na lokacje osadników.

powrót