Olsztyńska Strona Rowerowa http://www.rowery.olsztyn.pl/?r=20 Pałace rodu zu Dohna II Morąg-Dobrocin-Miłakowo-Ponary-Olsztyn (120 km) Piotr Jurkiewicz <jury at fr dot pl> :: 2001-08-05 13:51:49 Morąg (Mohrungen) Miasto swoje początki datuje na rok 1327, gdy otrzymało lokację od mistrza zakonu krzyżackiego. Później miasto było lennem Polski, należało do Prus Książęcych i Wschodnich, a po II wojnie do Polski. Z Morąga pochodził Abracham Calovius - wybitny teolog uniwersytetu w Winterberdze i poeta Jan Gottlieb Willamovius. Jednak najsławniejszy morążanin to Johann Gottfried Herder - jeden z największych niemieckich filozofów, pisarzy, teoretyków literatury i sztuki, teologów luterańskich doby Oświecenia. Urodził się 25 sierpnia 1744 r. w Morągu i tutaj mieszkał do 18. roku życia. Dzisiaj w rodzinnym mieście J.G. Herder ma pomnik, tablicę pamiątkową, ulicę oraz stałą ekspozycję w muzeum swego imienia. Na przestrzeni wieków miasto gościło wiele znanych postaci. W 1410 r. w Morągu przebywał Władysław Jagiełło, morąskim zamku zmarł w 1470 r. Wielki Mistrz Krzyżacki Henryk Reuss von Plauen. W trakcie wojny polsko-szwedzkiej w 1626 r. przebywał w nim kilkakrotnie elektor Jerzy Wilhelm. W pałacu Dohnów gościł późniejszy król pruski Fryderyk II. Kiedy w 1807 r. Morąg zajęły wojska Napoleona, stacjonował tu marszałek Bernadotte, późniejszy Jan Karol XIV - król Szwecji i Norwegii. Prawdopodobnie w Morągu przebywał też generał Jan Henryk Dąbrowski. Z najstarsza budowlr Morąga, zamku krzyżackiego do dzisiaj zachowało się skrzydło bramne, piwnice i fragment murów obwodowych. Według miejscowej tradycji, morąski kościół farny miał powstać na początku XIV w. Była to początkowo jednonawowa budowla, do której później dobudowano kolejne elementy: prezbiterium, nawy boczne, wieżę, kryształowe sklepienia nad nawami. Interesujące jest wyposażenie kościoła - od XV-wiecznych malowideł ściennych w prezbiterium, poprzez ogromny krucyfiks z końca XIV w. Do cennego wyposażenia zaliczyć trzeba barokowe, rzeźbione ołtarze, babtysterium oraz cudne XVIII-wieczne organy. W latach 1993-95 przeprowadzono prace renowacyjno-konserwatorskie prospektu organowego. XV-wieczny ratusz, usytuowany na rynku w samym centrum miasta, zachował swój gotycki charakter - mimo licznych pożarów i przeróbek. Charakterystyczne są dwie armaty odlane w Liege, pochodzące z czasów wojny francusko-pruskiej w 1870 r. W zachodniej części miasta, w narożniku murów miejskich, Dohnowie zbudowali w XVI w. swoją siedzibę, zwaną zameczkiem. W XVIII w. został on mocno rozbudowany do formy dwuskrzydłowego, barokowego pałacu. Dzisiaj mieści się tu muzeum, które prezentuje zbiory ilustrujące historię i kulturę regionu, zwłaszcza sztukę dworską okresu nowożytnego. Można tu obejrzeć bogatą ekspozycję malarstwa holenderskiego z przełomu XVII i XVIII w., portrety szlachty pruskiej, sale urządzone w różnych stylach (od baroku po secesję), liczne epitafia i portrety pastorów. Z Morąga do Dobrocina można dostać się główną drogą coć ze względu na duży ruch nie jest trasa dobra dla rowerów. Dobrocin (Gross Bestendorf) Dobrocin założony został w roku 1265, a pierwszy pałac został zbudowany przez ród von Wilmsdorf w roku 1530. Na przestrzeni dziejów dobra zmieniały swoich właścicieli, a pałac był rozbudowywany, istniejący obecnie pałac pochodzi z połowy XIXw. Z Dobrocina przez Kiekuty i Chojnik jadę do Kalinka. Odwiedzam tu barokowy kościółek, a na skraju wsi znajduję obelisk poświęcony prawdopodobnie mieszkańcom wsi poległym w I wojnie światowej. Po bezskutecznych próbach znalezienia krótszej drogi do Markowa jadę przez Złotną. Markowo (Reichertswalde) Mam nadzieję zobaczyć tu pozostałości po jednej z najwspanialszych siedzib rodu Dohnów, datowanej na roku 1560. Już budynki gospodarcze wyglądają niczym dworek, dalej widoczna jest wieża i rozległy park. Sam pałac jest w opłakanym stanie. Niestety nie ma możliwości dokładniejszego zwiedzenia terenu ponieważ pałac znalazł nowego właściciela, który miejmy nadzieję przywróci mu dawną świetność. Przez Stróżynę pobłądziwszy trochę w dzikich i pięknych okolicach Gliglń dotarłem do Miłakowa Miłakowo (Liebstadt) Miasto nad rzeką Miłakówką. Prawa miejskie uzyskało w 1323r. Krzyżacy wybudowali tu zamek i mury obronne z dwiema bramami. Wielokrotnie niszczone w wojnach i pożarach. W 1807 na miejscowej plebanii kwaterował Napoleon. Zabytki: Kościół św. Elżbiety i św. Wojciecha, gotycki z XIVw., kościół neogotycki z XIXw.. Fragmenty murów obronnych i baszt oraz domy z XVIII i XIXw. Ciekawostką jest pomnik jelenia w centrum miasta. W pobliżu miasta leży jezioro Mildzie, a o kilka kilometrów na południe koło wsi Mysłaki leży jezioro Wuksniki – piękne, bardzo czyste, głebokie na ok. 90m. Tutaj: PKS, poczta, banki, apteka, restauracja. Warkały Wieś, gm. Miłakowo. Założona w 1398r. prawdopodobnie wtedy powstał tu niewielki majątek rycerski. Na przełomie XIX i XXw. wybudowano dwór w stylu neogotyckim z interesującą dwuwieżową fasadą . Aktualnie budynek jest remontowany. Niebrzydowo (Gross Hermenau) Wieś. Na skraju znajduje się obelisk upamiętniający mieszkańców wsi poległych w I wojnie światowej. Ponary (Ponarien) Wieś nad jez. Narie wzmiankowana w dokumentach z 1334r. Obecnie istniejący zespół pałacowo-parkowy rodu Groeben z XVIIIw. wybudowano na fundamentach wcześniejszego dworu. W pobliżu znajdują się zabudowania gospodarskie, z których szczególną uwagę zwraca kuźnia z 1861r. Część wyposażenia i galeria portretów z pałacu znajduje się w muzeum w Olsztynie. Pałac wygląda na rzadko odwiedzany – w bramie zagnieździły się ptaszki. Boguchwały Wieś 12km od Miłakowa, założona w 1320r. Warto zobaczyć barokowy kościół z XVIIIw. przebudowany w 1877 i 1907r. Tutaj: poczta, PKS Kalisty Wieś nad Pasłęką, ciekawa kapliczka przy drodze w kierunku Skolit Skolity Wieś założona w 1384r. Kościół św. Barbary z 1620r. wybudowany przez ewangelików obecnie katolicki, polichromie na stropie wykonał w latach 1753-63 Ferdynand Guillerps z Dobrego Miasta. Łomy Wieś nad jeziorem Łomy. Zabytkowe kapliczki z XVIII, XIX i początków XXw. W pobliżu znajduje się rezerwat „Kamienna Góra” utworzony w celu zachowania stanowiska buczyny pomorskiej. Najbardziej polecam odwiedzenie tego miejsca jesienią gdy wszystko przykryte jest grubą warstwą czerwonych bukowych liści. Jonkowo (Jonkendorf) Wieś datowana na 1354r. zniszczona całkowicie w wojnie trzynastoletniej, osadnictwo na tych terenach nadzorował Mikołaj Kopernik. Kościół gotycki św. Jana Chrzciciela z XIVw. , wielokrotnie przebudowywany uzyskał ciekawą niepowtarzalną formę, szczególną uwagę zwraca malowany sufit. Wyposażenie wnętrza i ołtarze z XVII-XVIIIw. Ponadto we wsi znajduje się kilka zabytkowych kapliczek i drewnianych chałup. Tutaj: poczta, PKP, PKS, apteka, restauracja.

powrót